JOHN CONDON - FEITEN
Daarna volgden voor
rekruut Condon vier maanden
basisopleiding in Clonmel.
In februari 1914 was hij weer thuis, maar hij moest
ter beschikking blijven. In april 1914 werd hij opgeroepen voor een maand schietopleiding.
Hij droeg het Britse kaki uniform, o.a. een jas met koperen knopen en
een harde pet met een duidelijk kenteken. In december 1914 werd
private Condon vanuit Dublin naar het 2de Bataljon gestuurd.
Op 16 december kwam hij in Frans-Vlaanderen aan, op een veilige afstand
achter het front. In maart 1915 moest zijn bataljon naar de Britse 4de Divisie,
om daarin een ander Iers bataljon te vervangen. Zo kwam hij in Le
Bizet, aan de Frans-Belgische grens aan de Leie, dichter bij het front. Het 2de Bataljon R. Ir. Rgt. stond van 30 april tot en met 9 mei
in de loopgraven op Hill
Top Ridge. In de divisie was een beurtrol : vier dagen wacht
in de loopgraven, daarna vier dagen beperkte rust bij Poperinge. Het bataljon van Condon was ten noordwesten van Mouse Trap Farm
opgesteld. De Duitse aanvallers konden enige Britse loopgraven veroveren.
Zijn bataljon werd op de rechterflank bedreigd. Sommige onervaren
mannen trokken terug. De divisie moest wijken. In de avond en in de nacht werd ze teruggetrokken,
tot ten westen van
het Wieltje. Het bataljon R. Ir. Rgt. verloor
bijna 400 man, de helft van zijn getalsterkte. Op 25 mei 1915 vielen de gevechten aldaar stil. Maar toen was John
Condon er niet meer bij ... John Condon :
aantekeningen Het Britse leger
bestond uit een beperkt aantal
beroepsmilitairen. Maar er was een grote
reserve : het kon vlug aangevuld worden door in
hulpkorpsen opgeleide en geoefende
vrijwilligers. Een divisie
is een geheel van verschillende eenheden,
bijvoorbeeld van infanterie en artillerie (geschut)
... Ze wordt bevolen door een generaal.
Een Britse divisie telde ongeveer 18 000 man. Een
bataljon telde ongeveer duizend man :
officieren, onderofficieren, korporaals en
soldaten. Een bataljon
telde ongeveer duizend man : officieren,
onderofficieren, korporaals en soldaten. Het Royal Irish
Regiment was in 1684 door de Engelse koning
Jacobus II in Ierland opgericht. De Special
Reserve was een hulpkorps om de twee
uitgestuurde bataljons aan te vullen, bijvoorbeeld
na geleden verliezen. Een rekruut
is een nieuw soldaat. Een private
(uitspraak [praivit]) is een soldaat bij de
infanterie (het voetvolk), de laagste in rang en
soms bestempeld als een gewone soldaat. Condon was
lichamelijk geschikt : gestalte 1,60 m en
borstomtrek 87,5 cm, gewicht 53,5 kg. Ter
beschikking : volgens het contract kon Condon
opgeroepen worden voor voortgezette opleiding, voor
oefeningen en kampperiodes. De
basisopleiding bestaat uit lessen : over de
indeling van de eenheden en de rangen erin, over
het tuchtrgelement en de dienstreglementen, over
het geweer en de bajonet ... De
schietopleiding is om met het geweer
nauwkeurig en snel te leren schieten vanuit
verschillende houdingen. Het kenteken
op de pet was bij het Royal Irish Regiment een Ierse harp,
daarboven een Britse kroon. Op 4 augustus
1914 vielen Duitse troepen België binnen,
daarop verklaarde het Verenigd Koninkrijk (van
Groot-Brittannië en Ierland) de oorlog aan het
Duitse Rijk. Gemobiliseerd
: in de kazerne verzameld en klaargemaakt voor de
eerste opdrachten. Bij
kwartierarrest mag de gestrafte soldaat het
kwartier (d.w.z. de kazerne) niet verlaten. Het 2de
Bataljon vocht eerst bij Bergen ('Mons') (B.),
in september aan de Marne en de Aisne (Fr.), in
oktober in Frans-Vlaanderen. De eerste
Duitse gasaanval was met wolken chloorgas, uit
stalen flessen en door de wind meegedreven. Clonmel is
een stad in het Ierse graafschap Waterford. Dublin was
(en is) de belangrijkste Ierse stad. Hill Top
Ridge : heuvelrug met top, op ruim 1 km ten
noorden van Sint-Jan (nu deelgemeente van
Ieper). Deze heuvelrug ligt ten noorden van
en evenwijdig met de huidige Noorderring tussen
Flanders Language Valley en de A19. Mouse Trap
Farm : een grote boerderij met een dubbele,
laat-middeleeuwse wal op de uitloper van Mouse Trap
Ridge ten noorden van het begin van de huidige
Noorderring. Bellewaarde
was een kasteeldomein in Zillebeke, aan de weg
Ieper-Menen. Het Wieltje
is een gehucht van Ieper, aan de Brugseweg tussen
Sint-Jan en Sint-Juliaan (gehucht en parochie in
Langemark). Railway Wood
was de naam van een bosje naast de spoorweg
Ieper-Zonnebeke-Roeselare. Poelkapelle
British Cemetery is de derde grootste Britse
militaire begraafplaats in de Westhoek.
Op 24 oktober 1913 bood Condon zich in zijn geboortestad aan voor vrijwillige
dienst bij de Britse
legerreserve. Hij zei dat hij 18 jaar was en een beroep had.
De militaire arts vond hem geschikt.
Op dezelfde dag ondertekende John Condon een contract voor zes jaar.
Hij behoorde nu tot het Royal
Irish Regiment, meer bepaald tot het 3de Bataljon,
het bataljon Special
Reserve.
Op 4
augustus 1914 werd het 3de Bataljon in Clonmel gemobiliseerd.
Enige dagen later trok het naar Dublin.
Daar kreeg Condon einde november zijn enige straf : vier dagen kwartierarrest.
Het 1ste bataljon bevond zich in Indië. Het
2de Bataljon was half augustus vanuit Zuid-Engeland naar Frankrijk
en het front vertrokken.
Na de
eerste Duitse gasaanval, op 22 april 1915, werd die divisie naar de
bedreigde sector gestuurd. Ze werd ten noordoosten van Ieper opgesteld.
In de morgen van maandag 24 mei kwam de zwaarste Duitse gasaanval.
Bij Mouse
Trap Farm en
Bellewaarde vielen vier Duitse divisies aan.
In 1923 werd vlakbij Railway
Wood, naast de
spoorweg Ieper-Zonnebeke, een stoffelijk overschot ontgraven als
'Unknown British Soldier' met nog enkele
identificatiestukken waaronder een 'Piece of Boot'.
Aan de hand van dat stuk bottine veronderstelde men dat het de stoffelijke
resten waren van "Pte J. Condon 6322 Royal Irish Regiment".
Die resten werden dan ook zo begraven op Poelkapelle
British Cemetery.
Op de grafsteen staat als leeftijd : Age 14.
Een divisie bevat twee of drie brigades (o.l.v. een
brigadegeneraal).
Een brigade is verder onderverdeeld in twee
of drie regimenten (o.l.v. een kolonel).
Een regiment is opgesplitst in
bataljons.
Het nam aan verschillende veldtochten deel.
Een Iers regiment bestond in vredestijd uit vier of
vijf bataljons.
Ze noemen hem een groentje, een bleu of een
schacht.
Er zijn veel driloefeningen (om te leren direct en
in groep een bevel uit te voeren) : in de houding
in het gelid staan, in de pas lopen, groeten,
geweer laden en ontladen ...
Ook zijn er driloefeningen op het terrein : rennen
en dekking zoeken, rennen en schietstelling
innemen, vorderen in het verband ...
Dit kenteken staat ook op de grafstenen van de
doden uit dit Regiment.
Bij een inspectie was het uniform van Condon niet
net, ook had hij de kamer verlaten waar hij
toezicht moest houden.
Op 24 oktober kon het naar Saint-Omer (Fr.), voor
dienst achter het front. Zo kon het even
bekomen, terwijl het aangevuld werd.
Dit stikgas veroorzaakte veel verliezen, o.a. bij
de Franse troepen (Bretoenen, Noord-Afrikanen, ...)
bij Steenstrate en Langemark.
Hier was het depot van het
Royal Irish Regiment en de kazerne van het 3de bataljon.
Daar brak in 1916 de Paasopstand uit, tegen de
Britse overheid in Londen.
De Britten noemden de boerderij oorspronkelijk
Shell Trap Farm ('Boerderij die granaten
aantrekt'), later veranderden ze de naam in
'Muizenvalhoeve'.
Waar nu het pretpark Bellewaerde is, werden in juli
1915 de eerste vlammenwerpers gebruikt.
Op het Wieltje staat een hoog gedenkteken i.v.m. de
gevechten van een divisie in april 1915.
Dit bosje bestaat nog altijd en ligt aan de
zuidkant naast de nieuwe verbindingsweg
Ieper-Zonnebeke (op de oorspronkelijke
spoorwegberm) ongeveer halfweg tussen het begin van
de weg (rotonde op de vroegere Hellfire Corner) en
de A19.
John Condon ligt er begraven in plot 56 (LVI), rij
F, graf 8.
De begraafplaats is aangelegd aan de zuidkant van
de weg Poelkapelle-Westrozebeke, ongeveer een halve
km buiten de dorpskom.