Op vrijdag 22 augustus 2014 had de derde van de vier wandeltochten ingericht door het Belgisch Leger plaats in Diksmuide, deeluitmakend van de Vierdaagse van de IJzer. De wandelaars konden kiezen tusssen verschillende afstanden. In één der wandelingen was het nieuwe stiltepad opgenomen.

In het kader van de herdenking 100 jaar Eerste Wereldoorlog (2014-2018) wenste de stad Diksmuide de ontsluiting van het 'frontgebied' tussen de linkeroever van de IJzer en de Frontzate te optimaliseren voor de zachte recreatieve verkenner van de relicten 1914-1918.

Door het opvullen van enkele missing links (voor voetgangers, fietsers en op het water), aanpassingen aan wegen, het centraliseren van parkeerruimtes, betere duiding en de creatie van evocerende ruimtes, zou de stad Diksmuide tegemoetkomen aan de vraag naar een hedendaagse beleving bij en tussen de oorlogssites.

Diverse sites in het projectgebied worden in de strategische plannen naar 2014-2018 toe aanzien als belangrijk ankerpunten.  Aandachtspunten bij de uitbouw van het netwerk:  de beleving en het contact met het terrein waar de herdenking plaatsvindt, het kwalitatieve verbeteren door het comfort en de veiligheid van de bezoekers tijdens de verplaatsingen te optimaliseren



De dag begon met een miezerig regenweertje.









Stiltepad

Het Stiltepad nodigt recreanten uit om vanuit de vernieuwde omgeving van de IJzertoren, de Frontzate en vervolgens via het dorpskern van Kaaskerke de link te maken naar de Dodengang, de Petroleumtanks en Oud-Stuivekenskerke. Het Stiltepad is een betonnen wandel- en fietspad van 120cm breed (hierdoor goed toegankelijk), en is 1 kilometer lang. Het pad verbindt de Frontzate met de IJzerdijk.  Nu kunnen wandelaars en fietsers de drukke verkeersaders zoals de Kaaskerkestraat of IJzerdijk te Kaaskerke vermijden.

Enkele korte stroken knuppelpad, waarmee een passerelle uit WOI wordt geënsceneerd, geven een passende dimensie aan de beleving.  De route volgt ongeveer de ‘Verbindingsloopgraaf van de Hoop’ of ‘Boyau de l'Espoir’.  Langs het pad is er een ruïne (een voormalige boerderij) geconserveerd en door de leerlingen van het VTI Diksmuide toegankelijk gemaakt. Deze ruïne is een plek van bezinning en geeft een beeld weer van oorlogsschade.  Bij de ruïne zijn er rustbanken voorzien.

De gronden zijn aangekocht van het Diksmuidse OCMW en 3 private eigenaars. In 2016 wordt dit pad opgenomen in het Fietsnetwerk van de Westhoek.  Het vormt straks een deel van een thematisch ommetje (4km) aan de frontlijn.  Deze investering kan op termijn deel uitmaken van een breder wandelnetwerk in de IJzer- en Handzamevallei.  Een provinciaal infobaken 14-18 wordt in het najaar 2014 aangebracht.









Er werd verzameld aan het kerkhof van Kaaskerke.









De wandeling begon onder een druilerige regen die tot de middag zou aanslepen.









































De aanlegsteiger bij de Dodengang

De nieuwe aanlegsteiger nodigt waterrecreanten uit om halt te houden aan de Dodengang of kan ingezet worden voor een pendeldienst per boot tussen de binnenstad Diksmuide, het Museum aan de IJzer en de loopgraven.  De steiger aan de Dodengang is vervaardigd uit roestvrij staal.  De steiger is gecreëerd om eerder lage boten en kajaks te laten aanmeren. Een andere bestaande steiger is dan geschikt voor het aanmeren van grotere boten zoals de Yserstar, die getrouw vaarten tussen Nieuwpoort en Diksmuide verzorgt.







De Dodengang

De Dodengang wordt beheerd door het Koninklijk Legermuseum.  Recent werd het bezoekerscentrum heringericht. Het vertelt op een heel moderne wijze het leven in de loopgraven, het belang van deze site aan het IJzerfront en is hierbij heel complementair aan de investeringen van het netwerk. 50 meter voorbij de Dodengang komen we in de Duitse sector.  De Duitse bunker op amper 50 meter van de kop van de Dodengang (de Muizenval) werd geïntegreerd in het loopgravencomplex.




Duitse bunker










De Petroleumtanks

De site van de ‘verbrande petroleumtanks’ die 4 jaar lang een strategisch belangrijk punt op de frontlijn vormde, werd tot op heden enkel aangeduid met een naamsteen.  Op deze site zijn nu de oorspronkelijke petroleumtanks geïmiteerd (schaal ½). De tanks voorzagen  Diksmuide begin vorige eeuw van brandstof en werden in oktober 1914 vernield. 

De replica’s zijn vervaardigd uit houten balken rondom een metalen frame.  Dit laat begroeiing toe die de gevolgen van de vele beschietingen van weleer zullen evoceren.  De site wordt toegankelijk via een klaphekken. De aangekochte grond rond de tanks blijft immers op een natuurlijke wijze onderhouden door begrazing van kleinvee. Door de creatie van deze evocerende ruimte op deze erfgoedsite willen wij ook onderweg de gast, die zich op een zachte recreatieve manier verplaatst tussen de voornaamste sites, trakteren op een extra dimensie.  Een infobaken 14-18 wordt in het najaar 2014 aangebracht.




Het Oud-Stuivekenspad

In het kader van de landrichting rond het jaar 2000 werd het Oud-Stuivekenspad aangelegd tussen de IJzerdijk en de site van het Onze Lieve-Vrouwehoekje (of Oud-Stuivekenskerke). Samen met de het nieuwe Stiltepad en het nieuwe Reigersvlietpad (zie verder) vormt het een mooi lint van 6 km aan trage wegen. Hier wandelen we door ‘het onderwater gezet gebied’ tot we weer in de Belgische sector komen bij het Onze Lieve-Vrouwehoekje.

Het Onze-Lieve-Vrouwehoekje te Oud-Stuivekenskerke

Tussen 1914 en 1918 werd de kerktoren, enige restant van de rond 1880 afgebroken oude kerk te Oud-Stuivekenskerke, als voorpost ingericht. De torenstomp werd een betonnen constructie met daarop een houten uitkijkpost.  Dit wordt nu geaccentueerd door een bovenbouw opgetrokken uit duurzaam hout.  De bezoeker kan van hierop de wijde omgeving verkennen.  Op deze site werd een weide omgezet tot een mooi grasplein met boordenstenen die de contouren van de voormalige kerk weergeven.

In het kader van de Landinrichting (1998-2001) werd door de Vlaamse Landmaatschappij heel wat werk verricht door de VLM en de stad Diksmuide.  In de huidige fase werd de rustinfrastructuur, duiding en parking gebundeld.  Nu komt de site pas echt tot zijn recht door de open ruimte rond de bunkers.  De koninklijke verenging ‘De Vrienden van het Onze-Lieve-Vrouwehoekje te Oud-Stuivekenskerke’ vzw, staat nauwgezet in voor het onderhoud en het beheer van de kapel en de bunkers.  In 2015 zal de vzw  een ‘commandopost’ in de 2de bunker uitbeelden.














Mevr. Lies Laridon, burgemeester Stad Diksmuide



Dhr Etienne Moons, voorzitter van de Koninklijke Vereniging "De Vrienden van het O.L.Vrouwehoekje te Oud-Stuivekenskerke" vzw



Dhr. Franky De Block, gedeputeerde voor toerisme





Dhr; Geert Bourgeois, Minister-President van de Vlaamse Regering















Het lint werd doorgeknipt waarbij het nieuwe pad officieel is geopend.













Het ‘Reigersvlietpad’

Een volgende nieuwe zachte verbinding tussen de sites zal de bezoeker uitnodigen om zich vanuit deze site nog verder in het frontgebied te bewegen.  Voortaan zijn Stuivekenskerke en Oud-Stuivekenskerke (dorpkernen temidden het front) niet alleen historisch en geografisch (via Reigersvliet)  met elkaar verbonden maar nu dus ook op een recreatieve manier.  De frontbezoeker kan deze link maken door het nieuwe wandelpad (graspad) tussen deze sites. De wandelaar moest er voorheen langs de openbare weg (Viconiastraat) samen met lokaal verkeer en landbouwverkeer.  Een wandelverbinding langs de Reigersvliet optimaliseerde de zachte ontsluiting.  De Groene Kans vzw, een sociale tewerkstellingsinstantie in de Westhoek, verzorgde deze nieuwe verbinding door het aanbrengen van 7 klaphekkentjes. Door het systeem met de klaphekken blijft het mogelijk om de grasgronden te laten begrazen door kleinvee. 

Het Polderbestuur gaf samen met de medegebruikers de toelating voor deze verbinding.  Het Agentschap voor Natuur en Bos liet het toe om het natuurreservaat  De Kleiputten via een derde, een zuidelijke toegang te bereiken door de aankoop van grasland en waterpartijen op het tracé. De Kleiputten geven trouwens ook een mooi beeld van hoe de onderwaterzetting er 100 jaar geleden moet uitgezien hebben. Meteen kreeg het wandelnetwerk er 3 km onverharde wegen bij.







De wandelaars konden gebruik maken van de onlangs nieuw geopende "3 Mussenbrug" over de Handzamevaart.







































Aan de kapel van Oud-Stuivekenskerke werden door diverse verenigingen en instanties bloemen neergelegd.







Nog geplande investeringen

14 bijkomende provinciale infobakens zullen weldra ook andere sites in het IJzerfrontnetwerk (Tervaete, Schoorbakke, de Groignebunker, de Frontzate, de observatietoren in Pervijze, de Villa Mariette enz.) van de nodige duiding voorzien. Tussen Diksmuide centrum en de Dodengang wordt de rijweg in 2015 heringericht, waarbij doorgaand autoverkeer wordt gescheiden van de wandelaars en waarbij ook de fietser een prominentere rol in het verkeer kan opeisen. 

Doorgaand verkeer, de aanwezigheid van een horecazaak, de recreatieve passant, gecombineerd met 100.000 jaarlijkse bezoekers aan de Dodengang (in 2014 wellicht 150.000), leiden er nu tot verkeersconflicten.  Er zal gezorgd worden voor een afgeschermde wandelstrook, een veilige fietssuggestie en verkeersremmende maatregelen voor het autoverkeer.  De plannen worden momenteel uitgetekend en moeten het slotstuk vormen van de investeringen in het kader van de herdenking 100 jaar Eerste Wereldoorlog.

Promotiemateriaal : al deze realisaties zullen een promotionele ondersteuning kunnen gebruiken om de bezoeker aan te zetten van deze nieuwe mogelijkheden gebruik te maken.  Een promotionele folder met uiteraard wat wervende duiding, maar vooral met een overzichtskaart van de sites en de aanbevolen verbindingen, moet een optimaal gebruik van de realisaties op gang brengen.  Ook suggesties voor (niet bewegwijzerde)  'ommetjes 2014-2018' zullen hierin opgenomen worden…

Dank aan :

• Defensie en het Koninklijk Legermuseum voor de herinrichting van de Dodengang en eveneens eind augustus heropende interpretatiecentrum.
• De IJzertoren met de het nieuwe Museum aan de IJzer.
• NV Waterwegen en Zeekanaal voor de restauratie van de Duitse Bunker bij de Dodengang en de toekomstplannen voor de restauratie van de Calvarieberg. 
• Ook de Koninklijke Vereniging ‘De Vrienden van het Onze-Lieve-Vrouwehoekje te Oud-Stuivekenskerke’ vzw deed grootse inspanningen om de kapel en de bunker voortdurend te restaureren.
• Westtoer en het provinciaal secretariaat 14-18 voor het deskundige advies en de promotionele ondersteuning. 
• Dank ook aan de diensten van Onroerend Erfgoed en Westkans voor het deskundig advies bij de restauraties en herinrichtingen.
• De West-Vlaamse Intercommunale en het Aankoopcomité steunden ons in het vlotte verloop van de grondverwervingen.
• Het Polderbestuur Noordwatering Veurne en de mensen aan wie we grond konden kopen of ruilen danken wij voor hun medewerking.
• Omwonenden dan weer voor het geduld en het begrip voor de hinder tijdens de werken.

Pagina aangemaakt door Albert Ommey.