06 maart 2017
- Ieper
- Bron: Gidsenkring Ieper
Op vrijdag 24 maart 2017 organiseert de Gidsenkring Ieper zijn tweede lezing van dit jaar. Daarin zal Franky Bostyn het hebben over de Mijnenslag bij Mesen en Wijtschate in juni 1917, binnenkort 100 jaar geleden.
De onder water gezette IJzervlakte, de Ieperboog en de Mesenboog vormden in 1917 het front in Vlaanderen. Het dorp Wijtschate ligt in het noordelijke deel van de Mesenboog, terwijl Mesen de zuidelijke uitlopers beschermt en neerkijkt op het bos van Ploegsteert en de vallei van de Douve. De Duitsers hadden de Mesenboog zwaar versterkt. Hun versterkingen volgden de glooiing van de hoger gelegen gebieden ten zuiden van Ieper en krulden zich rond de beboste hellingen van Wijtschate en Mesen. Vanaf de voet van de heuvelrug was het voor Britse artillerie of mitrailleurvuur geen sinecure om de Duitse linies erboven te treffen.
Vanaf 1915 werd een Brits plan gelanceerd om de Mesenboog te ondergraven en de Duitsers door een kunstmatige aardbeving uit hun stellingen te blazen. Daartoe dienden de Tunneling Companies door de waterverzadigde grondlagen door te dringen tot in de stevige Ieperiaanse klei. Mijnlading na mijnlading werd zorgvuldig in de diepe ondergrond verstopt. Op 24 sites werden dieptemijnen geplaatst, vanaf Hill 60 in het noorden over Sint-Elooi, Petit Bois, Spanbroekmolen tot de Birdcagesector in het zuidelijke deel van de heuvelrug voorbij het bos van Ploegsteert. De Duitsers wisten vanaf de lente van 1916 zeker dat men hen aan het ondergraven was. Ze bouwden tegenmijnschachten en tunnels met luisterposten om de Britten te counteren. Ze dienden echter van een veel hoger gelegen plaats mijnschachten te bouwen en konden op één mijn na (La Petite Douve naast de weg Mesen-Ploegsteert) geen enkele dieptemijn van de Britten onderscheppen. Britse tunnelers werden afgelost door Canadese en Australische tunnelgangers om de al meer dan een jaar aangemaakte leidingen droog te houden en te conserveren. Voor elke sapper een zenuwslopend werk in uiterste geheimhouding.
In de laatste weken voor de aanval van 7 juni 1917 werd de coördinatie en communicatie tussen artillerie, luchtsteun en grondtroepen met de grootste zorg voorbereid. Zelfs terreinmodellen op schaal werden ontwikkeld om de grondtroepen op de situatie voor te bereiden. In de laatste week voor zero hour vuurde de geallieerde artillerie 3,5 miljoen projectielen op de Duitsers af. Zowel de heuvelrug als enkele Duitse knooppunten werden stevig geraakt. Op 7 juni om 3u50 lokale tijd verstomde de artillerie. Twintig minuten later werden negentien dieptemijnen ontstoken. Het rechttrekken van de Mesenboog was gestart. In een week tijd boekten de geallieerden een van hun mooiste successen uit de Grote Oorlog. Het zou hen groen licht opleveren voor de Derde Slag bij Ieper ...
Franky Bostyn is historicus en publiceerde een hele reeks boeken en artikels over de Eerste Wereldoorlog. Hij was tien jaar conservator van het Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke. Momenteel werkt hij bij de Historische Pool van Defensie, een adviesorgaan voor militair erfgoed van de 19de en 20ste eeuw. In 2017 wordt de Mesenslag herdacht. De gemeenten Heuvelland en Mesen werken hiervoor samen met het Waalse Komen-Waasten. De drie gemeenten bereiden een gezamenlijk herdenkingsprogramma voor en stelden Bostyn aan als coördinator.
De voordracht vindt plaats in het auditorium van de Heilige Familie Ieper (ingang Eigenheerdstraat) en begint om 20 uur stipt. De toegang is gratis.