Op 1 november 2018 vond er een plechtigheid plaats op de Duitse militaire begraafplaats Vladslo naar aanleiding van het 100jarig overlijden van Leonhard en Ilse Böhm.

Leonhard Böhm werd geboren te Mittereich (Beieren) en was apotheker. Ilse Mayer werd geboren in Berlijn en huwde met haar Leonhard op 8 augustus 1918. Leonhard was ondertussen onderofficier en Ilse ging aan de slag op de burgerlijke administratie te Ath. In oktober 1918 werden beiden getroffen door de Spaanse griep en werden op 27 oktober 1918 opgenomen in het ziekenhuis te Ath. 
Op 1 november 1918 stierf Leonhard Böhm. De dag nadien stierf ook Ilse Böhm in hetzelfde ziekenhuis.
Ze liggen beiden samen begraven onder grafsteen 7 - 799/800.

Er was ook aandacht voor de andere vrouwen begraven op deze begraafplaats:
Schwester Martha Charlet
Krankenschwester Maria Eiblwieser
Helferin Lina Engel
Helferin Helene Grassau
Helferin Betty Hain
Helferin Anna Heinemeyer
Helferin Käthe Helfrich
Krankenschwester Leutberta Herbst
von Klützow Helene -burgervrouw
Metzmacher Jenny
Schwester Lisa Rothermund
Helferin Anne Schoene
Gräfin Oberschwester (Anna) Katharina Adelheid von der Schulenburg
Helferin Gertrud Sellingsloh
Schwester Kinnia Wäschle
 

Beste aanwezigen,
Graag heet ik u allen in naam van Daphné Vangheluwe en mezelf hartelijk welkom op deze herdenking voor de vrouwen die hier begraven liggen op de Duitse begraafplaats te Vladslo en heel speciaal ook voor Ilse en Leonhard Böhm.
Een plechtigheid door gewone mensen voor gewone mensen en over gewone mensen
Op 23 augustus na de plechtigheid hier ter gelegenheid van de 4daagse van de Ijzer, lag een eenzame witte roos hier op het veld. Daphné raapte ze op en wou ze bij Helene leggen, maar ik stelde voor om ze bij Ilse en Leonhard te leggen.
Nadat ze de roos neergelegd had zei ze dat Leonhard zijn Ilse zeker graag veel rozen had gegeven.  Het was een emotioneel moment.
Ook nu is het nog meer een emotioneel moment omdat we nu weten dat ze nog maar kort gehuwd waren.
Enkele weken later stelde Daphné ook voor om een kleine plechtigheid te organiseren op 1 november en ik zei toen direct ja.
Op dat ogenblik moest de speurtocht nog echt beginnen, en met de hulp van velen, we komen er straks op terug, lukte dit, deels bijna net op de valreep.
We willen graag heel speciaal Stuart Jarvis, Bart Degrootte en Antony Van Walleghem bedanken voor hun steun en medewerking voor deze dag.
Twee dingen blijven op heden onbekenden in het verhaal van Ilse en Leonhard. Hoe ze elkaar ontmoet hebben, en hoe ze er uit zagen, want we konden tot op heden geen foto van hen vinden.
Hun verhaal die we konden reconstrueren is veel uitgebreider dan wat we vandaag kunnen vertellen.
Op heden liggen hier vijftien vrouwen begraven, Ilse is één van hen, en laat ons nu hen even gedenken.
 

 

Op de graven 7/799 en 800 stonden de opvallende namen van Leonhard Böhm en Ilse Böhm
Men zou op het eerste zicht kunnen denken dat het om broer en zus ging, want er liggen hier wel meer broers samen onder dezelfde grafsteen.
Anderzijds is de naam Böhm even verspreid in Duitsland zoals bvb Desmet bij ons.
Christian Dupret uit Ath, de plaats waar beiden eerst begraven werden, sprak het vermoeden uit van een gehuwd koppel, maar wist niet meer, en had geen zekerheid.

Een speurtocht van een jaar later bracht heel wat info over deze beide mensen die inderdaad met elkaar gehuwd waren en met een dag verschil gestorven zijn tijdens de laatste dagen van de Eerste Wereldoorlog.
In dit verband gaat onze dank uit naar onder andere het Gemeentebestuur van Mitterteich, Markus Scharnagl uit diezelfde gemeente en de velen die ons hielpen de geboorte akte van Ilse te ontcijferen!

We beginnen met het verhaal van Leonhard.
Leonhard Böhm was onderofficier en diende als apotheker bij het Bayerisches Etappen Sanitätsdepot 6 te Lille.  Mogelijks verhuisde zijn eenheid tijdelijk naar Doornik en leerde hij zo Ilse kennen.

Leonhard werd geboren te Mitterteich, in de Oberpfalz van deelstaat Beieren op 9 november 1888 omstreeks 20 uur.
Zijn vader was Leonhard Rudolf Böhm die stierf toen hij nog jong was en zijn moeder was Gabriele Weber, die hertrouwde met een apotheker in Mitterteich, Ludwig Fink.  Leonhard studeerde voor apotheker en zou de zaak later overnemen, maar toen kwam de oorlog.
Net zoals zijn broer German, die de oorlog overleefde en eerste diende bij het 2e Feldartillerie Regiment en daarna in Oostende aan de Flakschule zat om de Bayerische Kraftwagen flak 72 te vervoegen als luitenant, ging ook Leonhard in het leger.  En dit op 4 september 1914 bij het 1 Beierse Infanterie Regiment König.  Op 20 februari was zijn opleiding als onderofficier gedaan en ging hij naar het front met de 1e kompagnie, en later bij de 3e.

Op 1 maart 1916 ging hij bij het 2e Beierse Infanterie Regiment maar op 15 juli keerde hij terug naar zijn oude regiment om er op 19 juli toebedeeld te worden bij het bayerisches Maschinen Gewehr Scharfschützen-Abteilung 01
Op 15 juli 1917 werd hij getransfereerd naar het Bayerisches Etappen Sanitäts Depot 6
Op 25 juni 1918 werd hij gehospitaliseerd in Reserve Lazarett 64 waar hij verbleef tot 18 juli.  Hij had duidelijke verschijnselen van shell shock, of PTSD zoals men het vandaag noemt.
Dat hij PTSD had was niet zo verwonderlijk, in april 1915 kwam hij in de mijnenoorlog terecht nabij Montauban, later streed hij nabij Vimy waar zware verliezen geleden werden door zijn eenheid, en ook hier was de mijnenoorlog bezig in alle hevigheid.  Er woedden ook enkele zware man tot men gevechten in de loopgraven
Eind februari 1916 verhuisden ze naar Thelus en in juli 1916 kwam hij terecht in de omgeving van Saint-Mihiel en ook Verdun waar ze een bruggenhoofd moesten verdedigen maar het waren enkele kalmere weken aan het front blijkbaar.
 
Later volgden naar het einde van het jaar toe Caudry en dan Sailly Sailliesel waar hun rangen zo zwaar uitgedund werden dan sommige kompagnieën nog 50 man overhadden… er waren ook verschillende gasaanvallen en ze zaten onder constant artillerievuur.  Deze gevechten duurden van 14 oktober tot 14 november.

Daarna volgde een opleiding en op 17 januari 1917 volgden gevechten in Saint-Christ Briost in de Somme en Mont-Saint-Quentin nabij Peronne.
Later nog de Siegfriedstellung, Hulluch, bekend voor de vele gasaanvallen in die periode en ook de mijnenoorlog herbegon hier in april 1917.  Bij een mislukte gasaanval op de 29e sneuvelden 1500 Duitse soldaten door hun eigen gas, terwijl er aan Britse zijde 1260 slachtoffers vielen.
Tenslotte volgde nog Bullecourt, waar de storm net was gaan liggen en daarna begonnen ze opnieuw aan een opleiding.  Midden deze verhuisde Leonhard naar de depot van de 6e Armee.  Vermoedelijk konden zijn zenuwen het niet langer aan…
Op 1 november 1918 stierf hij aan de zijde van zijn Ilse te Ath…

Helferin Ilse Elisabeth Mayer werd geboren om kwart na 12 op 14 januari 1898 in de Boyenstrasse 4 te Berlijn – Mitte
Haar vader was niet opgegeven op de geboorte akte, en haar moeder was Catherine Elisabeth Mayer en ze kreeg dus de achternaam van haar mama mee, die een hoedenmaakster was.
Getuige op de akte was de vroedvrouw die op hetzelfde adres woonde, Augusta Köhler, geboren Grähm, gehuwd met een boekhouder.
Er woonde trouwens nog een andere vroedvrouw op dit adres, want het ging hier om een appartementsgebouw met onderaan een winkel.

Ilse ging tijdens de oorlog aan de slag als Buröhelferin bij de Zivilverwaltung Ath, of de burgerlijke administratie van Ath.  Vermoedelijk ging ze daar aan de slag in 1916 of 1917 en Ath werd ook haar woonplaats.

Hoe Ilse en Leonhard elkaar hebben leren kennen is ons niet bekend, maar ze huwden ‘Im Felde’ op 7 en 8 augustus 1918, in Mitterteich en in Lille.  Im Felde, wil zeggen dat ze niet samen voor het altaar stonden, maar apart hun jawoord gaven door de oorlogsomstandigheden.
Op 27 oktober 1918 waren Ilse en Leonhard serieus ziek en begaven ze zich naar het veldhospitaal te Ath, Feld Lazarett 80 the Ath waar Ilse stierf op 2 november 1918, aan de Spaanse griep, een dag na haar man.
Beiden werden begraven op het Ehrenfriedhof te Ath en in jaren vijftig van de vorige eeuw overgebracht naar deze begraafplaats in Vladslo.
Ze rusten nu beiden hier bij elkaar, voor altijd.

Helene von Kützow die hier ook begraven ligt, heeft deze kans niet gekregen.  Haar man, die ze zocht op het slagveld van Boncelles waar hij gesneuveld was, ligt begraven te Langemark in het Kameradengrab.

We leggen nu ook een roos op het graf van Ilse, rozen die haar Leonhard zeker had willen geven aan zijn jonge bruid.
 

Hadden we hier een jong Duits koppel, Antony vond ook een ouder Brits echtpaar.

Lt-commander Henry Thomas Gartside Tipping van de Royal Navy geboren op 11 juni 1848 en afkomstig uit Rossferry, Belturbet, County Fermanagh, in Ormskirk, Lancashire, en was op zijn 20^ste in de Royal Navy.  In 1884, twee jaar nadat hij Lt-commander werd, ging hij op pensioen.
In september 1914 werd hij bevelhebber van het gewapend yacht Aries en in het voorjaar van 1915 van een ander gewapend yacht, de Sanda.
Hij was de oudste varende marine officier met zijn 67 jaar en werd ook zo herdacht door Vice-Admiral Sir Reginald Bacon die verantwoordelijk was voor Dover Patrol. Hij woonde samen met zijn echtgenote Mary Flynn in 'Quarr Wood'' te Binstead, Isle of Wight waar ze drie kinderen kregen. 
Ze besloten het rustiger aan te doen voor hun oude dag en trokken naar Geldeston, Beccles, Norfolk

Herdacht wordt hij hedentendage ook op de Nieuwpoort Memorial, want hij werd gedood op zaterdag 25 september 1915 toen de Britse Navy de Belgische kust beschoot en de kustbatterijen Hertha en Freya het vuur beantwoordden en de HMY Sanda zonken, ze werd o.a. geraakt net onder het dekhuis waarbij Lieutenant-Commander Gartside-Tipping stierf, samen met andere 12 officieren en manschappen. Hun lichamen werden niet terug gevonden.