Tijdens de Eerste Wereldoorlog vluchtten anderhalf miljoen Belgen voor het oorlogsgeweld. Het In Flanders Fields Museum in Ieper is ervan overtuigd dat bijna elke Belgische familie sporen draagt van die geschiedenis. Het museum lanceert daarom een publieke oproep om die verhalen te delen met het museum. In het najaar opent de expo Ontheemd. De Belgische vluchtelingen van de Eerste Wereldoorlog.

Vluchten is van alle tijden
 
In 1914 sloegen anderhalf miljoen Belgen - een kwart van de toenmalige bevolking - op de vlucht voor het oorlogsgeweld. Velen verbleven voor de duur van de oorlog in het buitenland, voornamelijk in Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland. Daarnaast werden duizenden anderen onder dwang ontheemd: ze werden door militairen geëvacueerd omdat hun woonplek door het verloop van de oorlog te gevaarlijk was geworden. Het is een these van het museumteam dat in iedere Belgische familie een vluchtverhaal verborgen ligt. In Flanders Fields Museum roept op om die verhalen te delen.
 
Lotte Van Attenhoven, wetenschappelijk medewerker In Flanders Fields Museum: "Sinds de lancering van onze campagne ontvangen we wekelijks nieuwe vluchtverhalen. We zijn er echter van overtuigd dat er nog veel meer onbekende getuigenissen bestaan die gedeeld kunnen worden. Alles is welkom: brieven, foto's, objecten of andere persoonlijke documenten die een getuige zijn van het Belgische vluchtverhaal tijdens de Eerste Wereldoorlog. Elke getuigenis helpt om het individuele verhaal naar de voorgrond te brengen. Want net dat persoonlijke perspectief illustreert treffend de impact van de oorlog op de samenleving."
 
De oproep om vluchtverhalen te delen maakt deel uit van een ruimere onderzoeksfocus van het In Flanders Fields Museum. Naast de publieksoproep verzamelt het museum ook getuigenissen via interviews met mensen die zelf actief op zoek gingen naar sporen in hun familiegeschiedenis. Schrijvers zoals Jeroen Olyslaegers en Anne Provoost deelden eerder al hun ervaringen. In het voorjaar van 2026 organiseert het museum bovendien een internationale conferentie rond het thema van ontheemding tijdens de Eerste Wereldoorlog.
 
Het delen van een verhaal kan via een invulformulier op de website van het museum: www.inflandersfields.be/ontheemd. Het museum is telefonisch bereikbaar tijdens de kantooruren 057/ 23 94 55.
 
Ontheemd - De Belgische vluchtelingen van de Eerste Wereldoorlog
4 oktober 2025 – 14 juni 2026 | Binnen en buiten de Lakenhallen | Inbegrepen in het toegangsticket
 


Vanaf 4 oktober opent in Ieper de tentoonstelling Ontheemd. De expo belicht het lot van de Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog, aan de hand van persoonlijke verhalen: afkomstig uit de collectie van het museum of gedeeld door het publiek. Een aantal illustratoren geeft vorm aan deze getuigenissen door een beslissend moment uit hun vlucht visueel tot leven te brengen. Ontheemd begint in het museum, maar voert je ook langs betekenisvolle plekken in de binnenstad.

Emmily Talpe, Schepen van Musea: “Als stad vinden we het belangrijk dat ook minder bekende hoofdstukken uit onze geschiedenis aandacht krijgen. Ontheemd geeft ruimte aan verhalen die lang onderbelicht bleven.”
 
Stephen Lodewyck, directeur In Flanders Fields Museum: "Het In Flanders Fields Museum heeft een zeer divers programma rond het thema ontheemd uitgewerkt: een historische tentoonstelling, een stadswandeling, een theatervoorstelling voor scholen, een onderzoeksproject en een internationale conferentie. Zoals steeds vertrekken we vanuit het perspectief van de Eerste Wereldoorlog zonder blind te zijn voor wat er zich vandaag in de wereld afspeelt.”