Opening Guynemerpaviljoen

Opening Guynemerpaviljoen - Poelkapelle - 16/03/2018

Op vrijdagavond 16 maart 2018 vond de lang verwachte opening plaats van het Guynemerpaviljoen in Poelkapelle. Het paviljoen is gelegen vlakbij de herdenkingszuil voor Georges Guynemer.

De werken zijn zeker nog niet afgewerkt, maar hier werd niet op gewacht voor de opening.

De replica van het vliegtuig Morane Saulnier type ‘L’ Parasol dat gebouwd werd door het Ieperse VTI is de blikvanger in het paviljoen.

Aan de hand van viertalige kaarten vind je op het gelijkvloers meer info over de figuur van Georges Guynemer.

Jo Lotegier van de dienst Toerisme leidde de verschillende sprekers in.

Patrick Devooght kwam als eerste aan het woord. Hij nam samen met zijn echtgenote An Parein het initiatief voor de bouw van het paviljoen: "We hebben de afgelopen maanden letterlijk dag en nacht gewerkt om het paviljoen zo veel mogelijk af te krijgen. Meermaals brandde er hier om 3.00 uur 's nachts nog licht toen we nog aan het werk waren. Ik dank iedereen die heeft meegewerkt om dit mogelijk te maken."

Schepen Marleen Soete was de volgende spreker.

Hieronder de tekst van haar toespraak:

"Geachte heer Mark Andries, kabinetschef van minister president Geert Bourgois
Geachte heer Paul Breyne , commissaris Generaal voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog
Geachte burgemeester en schepenen van onze gemeente (en buurgemeenten?)
Geachte gemeenteraadsleden, OCMW-raadleden
Geachte leden van het Guynemercomité
Geachte heer Stefaan Gheysen, algemeen directeur Westtoer
Geachte leden van de werkgroep Morane Saulnier
Geachte directie van het VTI Ieper
Geachte familie Devooght-Parrein
Geachte genodigden,

Langemark-Poelkapelle was ruim 100 jaar geleden het toneel van de eerste gasaanvallen uit de geschiedenis.

De vele doden op de militaire begraafplaatsen en verschillende monumenten herinneren aan deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis. Honderdduizenden soldaten verdwenen in de eerste wereldoorlog als naamloze slachtoffers van het geweld. Maar sommigen onder hen leven voort in de geschiedenis. Eén van hen is de legendarische Franse jachtpiloot kapitein Georges GUYNEMER. Die naam is voor de Fransen een begrip geworden van de geestdrift van hun jachtvliegers en daarom draagt de luchtmachtbasis in Salon de Provence, waar de piloten opgeleid worden, dezelfde leuze uit als die van Guynemer ‘Faire Face’. Ook Poelkapelle, waar de Franse piloot verdween op 11 september 1917, is hij in al zijn voegen verbonden met deze belangrijke oorlogsfiguur.

Naar aanleiding van de herdenking werd door onze gemeente in 2010 een subsidieaanvraag bij Toerisme Vlaanderen ingediend en dit om een netwerk van kwalitatieve bezoekersattracties- en sites te bekomen. Naast het plaatsen van infoborden bij belangrijkste WO I-monumenten en het paviljoen op de Duitse Militaire Begraafplaats, de getuigeniszuilen op de gasaanvallenfietsroute was het bouwen van een nieuw Guynemerpaviljoen het meest cruciale element van de goedgekeurde subsidieaanvraag. Eyecatcher zou vooral de replica van het vliegtuig Morane Saulnier type ‘L’ Parasol worden dat door enkele leerkrachten en leerlingen van het VTI werd gemaakt naar aanleiding van het honderd-jarig bestaan van de school en dit was één van de toestellen waarmee Guynemer gevlogen heeft. De bedoeling is om ook de Franse toerist aan de Westhoek een herkenbaar element in hun herdenkingstoerisme te bieden met dit paviljoen.

Maar het was niet allemaal rozengeur en maneschijn. De gemeente liet in maart 2012 een concept- en haalbaarheidsstudie doen en het verdict was niet positief. 2 vooropgestelde scenario’s beantwoordden niet aan de gestelde doelstellingen en het 3e uitgebreide concept bleek voor de gemeente qua investering niet haalbaar. Andere pistes werden onderzocht en uiteindelijk werd een overeenkomst met VOF Guynemer (vertegenwoordigd door mevr. An Parrein en haar echtgenoot de heer Patrick Devooght ) afgesloten. Het project kende heel wat vertraging, maar na de restauratie van het Guynemermonument vorig jaar, de 100-jarige herdenking op 11 september 2017 kunnen we na een race tegen de tijd fier zijn op dit paviljoen dat door gepassioneerde eigenaars zal worden geëxploiteerd. Naast het paviljoen komt er binnenkort nog chocolade-atelier uitgebaat door mevr. Parrein.

Graag vertel ik nog wat meer over de indeling van het Guynemerpaviljoen die toch wel meer is dan louter de verblijfplaats van de replica. Ik probeer mij te beperken tot de hoofdzaken want straks kunnen jullie onder de deskundige begeleiding van gidsen Luc Vanbeselare en Johan Vanbeselare het museum in 2 groepen bezoeken en willen we nog samen het glas heffen.

In de gang aan de balie is een paneel voorzien dat kort het project situeert. Volgende week wordt dit nog aangevuld met de oorlogsgeschiedenis van de familie Devoogdt. Aan de overkant krijg je meer info over de gemeente Langemark-Poelkapelle en een kaart over Wereldoorlog I bezienswaardigheden in West-Vlaanderen.

Op de begane grond, met als aandachtstrekker het vliegtuig dat in de lucht hangt, worden twee verhalen verteld.:

het bijzondere, strijdvaardige verhaal van Guynemer. Het gaat ondermeer over zijn moeilijke start als piloot, zijn talrijke zeges waardoor hij al snel ook AS genoemd werd, hoe hij later geroemd werd en over zijn laatste vlucht.
het verhaal van de herdenkingscultus rond de persoon van Guynemer in Poelkapelle maar ook daarbuiten en dit via filmpjes over o.a. de jaarlijkse Guynemerherdenkingen en de zoektocht naar de plek waar Guynemer is neergestort.

De kelder bestaat uit drie grote ruimtes. Verschillende thema’s komen er aan bod.

Centraal in de eerste ruimte staat een tafel waarop een touchscreen, enkele objecten en luchtfoto’s te vinden zijn. Het thema dat hier behandeld wordt is de luchtvaart voor de oorlog en tijdens de oorlog, luchtbombardementen en communicatie.

Aan de wand tegenover de tafel is er een tijdslijn, met daarop de belangrijkste data uit:

de geschiedenis van de luchtvaart tot 1918
de aanloop naar en het verloop van de Eerste Wereldoorlog
lokale belangrijke momenten

De gevechtspiloten tijdens de Eerste Wereldoorlog werden heel vaak als helden aanzien voor hun durf en moed. Het vliegtuig op zich was nog maar 10 jaar gekend en mede daardoor werden de piloten door veel mensen bewonderd. De piloten vochten ook ridderlijk met elkaar. Het verhaal van het gevecht van Guynemer en de Duitse piloot Udet is daar een schoolvoorbeeld van. De machinegeweren van Udet blokkeerden tijdens een gevecht met Guynemer. Guynemer merkte dat, groette zijn tegenstander en vloog weg. Door zijn prestaties en zijn ridderlijke optreden kreeg hij de bijnaam "Guynemer de legendarische".

In de tweede ruimte worden er daarom ook 12 piloten kort voorgesteld — telkens met een audiofragment en foto in een lichtbakje. De piloten worden evenredig verdeeld over de oorlogvoerende naties. Ze hebben bij voorkeur een link met België — ze hebben er gevochten, zijn er al dan niet tijdelijk gelegerd geweest of zijn er gesneuveld. Het gaat over de Belgische piloten Willy Coppens, André De Meulemeester en Jan Olieslagers, de Franse piloten René Fonck, Roland Garros en Adolphe Pégoud, de Britse piloten Rex Warneford, Billy Bishop en James McCudden en de Duitse piloten Manfred von Richthofen, Ernst Udet en Oswald Boelcke. In de ruimte bevinden zich ook sokkels met objecten uit de eerste wereldoorlog die gelinkt kunnen worden aan de verhalen van de piloten. Een andere muur in de ruimte wordt gewijd aan de propagandaoorlog die tijdens en na de oorlog werd gevoerd rond de “AZEN”.

De derde ruimte is een filmzaal waar bezoekers naar historische filmbeelden van een luchtoorlog en aanverwante thema’s kunnen kijken.
Nemen we terug de trap tot op de mezzanine, dan ziet de bezoeker op ooghoogte de replica van de Morane-Saulnier. Deze replica wordt ter beschikking gesteld van het paviljoen. Het spreekt dan ook vanzelf dat er aan de bouw van deze replica door het VTI aandacht werd geschonken. Ook de technische aspecten van dit vliegtuig komen aan bod.

In deze ruimte is er ook nog een grote wandvitrine waarin een kostuum van een piloot en een werkhemd worden getoond. Er werd ook nagedacht hoe we kinderen konden betrekken. Daarom zijn er bedrukte, afscheurbare vellen papier voorzien waarbij vliegtuigjes door kinderen gevouwd kunnen worden.

Voor ik het woord geef aan de heer Andries, wil ik heel wat mensen bedanken en ik hoop hierbij niemand te vergeten:

In eerste instantie Toerisme Vlaanderen voor het subsidiëren van dit project en hun geduld en begrip.
De directie van het VTI Ieper, maar in het bijzonder de werkgroep Morane Saulnier voor het ter beschikking stellen van de replica.
Het Guynemercomité voor de insteek aan informatie en hulp bij de realisatie van de tentoonstelling en onze toeristische dienst die het project mee begeleidde.
De info en objecten verkregen via Westtoer, verzamelaar Philippe Delameilleure, Enrique Billiau en van het museum van Zonnebeke.
De talrijke aannemers en het ontwerpbureau Madoc die het museum tegen deadline nog tijdig rond kregen.
Patrick en An Devooght-Parein, voor hun tomeloze inzet en volharding voor de realisatie van ‘hun droom."

Mark Andries schetste de oorlogsgebeurtenissen van 1917 en 1918 en lenteoffensief dat de Duitsers tot aan de Kemmelberg bracht: "Het Guynemerpaviljoen is het laatste dat Vlaanderen nu opent in een totaal van meer dan 40 projecten die gerealiseerd werden. We zullen dit jaar bijzondere aandacht besteden aan de 100-jarige herdenking van de Slag om de Kemmelber en de 100e verjaardag van de Wapenstilstand."

Tot slot volgden nog enkele bedankingen.

Geert Woussen, leraar van het VTI en medebouwer van de replica, overhandigde een schilderij aan Patrick Devooght.

Een van de zonen Devooght sprak een dankwoord uit voor zijn ouders.

En de heer Candry overhandigde ook een anatal geschenkjes, o.a. deze foto waarop zijn moeder aan de voet van het monument ijskreem verkoopt aan de Engelse toeristen.