De stad Ieper organiseert op 9 oktober 2021 een studiedag met als thema ‘Burgerleed in Oorlog’. Vertrekkend vanuit het eigen oorlogsverleden van de stad tijdens de Eerste Wereldoorlog stelt de stad Ieper een dagprogramma voor waarin de aandacht gaat naar het burgerleed dat tijdens de voorbije eeuw plaatsvond in oorlogssituaties tot in de meest extreme vorm van genocide. Aan de hand van lezingen, een documentaire, een thematische gegidste stadswandeling, een panelgesprek, een kunstinstallatie en een expo krijg je de mogelijkheid om stil te staan bij wat oorlog de burger aandoet. 



Je bent vanaf 9.30 uur welkom in het Vleeshuis op de Neermarkt. Burgemeester Emmily Talpe leidt de dag in om 10 uur. Vanaf 10.30 uur volg je je individueel gekozen traject doorheen het dagprogramma.

Stel zelf je programma samen

Om het samenstellen van je programma te vergemakkelijken, klik  hier  voor een schematisch overzicht van de uren en sessies.
Vul vervolgens het formulier hieronder in om je in te schrijven voor de gekozen sessies.

Hoe inschrijven? 

Maak je keuze uit de verschillende lezingen en sessies en vul dit formulier in. Het programma kan de dag zelf niet meer gewijzigd worden. 

De betalingsmodaliteiten vind je op het einde van het formulier. Je bent pas ingeschreven na overschrijving van de deelnameprijs én het invullen van bovenstaand formulier.

Opgelet!

Wens je deel te nemen aan de lunch, bereid door  ‘From Syria with Love’? Dan dien je daarvoor ook in te tekenen.
Kies je voor sessie 9 - stadswandeling, dan dien je ook je gewenste startuur aan te duiden. 

Je kan voor je programma de volgende sessies kiezen:

1. LEZING 1 (van 10.30 tot 11.30 u. - Stadsschouwburg)
   Pieter Trogh ‘Het lot van de Ieperlingen tijdens WOI’ 
2. LEZING 2 (van 11.30 tot 12.30 u. - Vleeshuis, grote bovenzaal)
   Frédéric Crahay ‘Gebombardeerde steden en de Holocaust in België’ 
3. LEZING 3 (van 11.30 tot 12.30 u. - Stadsschouwburg)
   Baron en ere-ambassadeur Johan Swinnen ‘De genocide in Rwanda, een kritische reflectie’ 
4. LEZING 4 (van 13.30 tot 14.30 uur - Stadsschouwburg)
   Pieter Troch ‘Srebrenica, de genocide bekeken vanuit slachtofferperspectief’ 
5. LEZING 5 (van 14 tot 15 u. - Vleeshuis, grote bovenzaal)
   Brenda Stoter Boscolo ‘Het genocidetrauma van de Jezidi’ 
6. LEZING 6 (van 15.30 tot 16.30 u. - Vleeshuis, grote bovenzaal)
   Erwin Telemans ‘Burgerleed in oorlog anno 2021’ 
7. SESSIE 7 (van 15 tot 16 u. - Stadsschouwburg)
   Panelgesprek ‘Vrouwen op de vlucht voor oorlog’ gemodereerd door Phara de Aguirre met Katelijne Declerck, Marie Bamutese, Nessrin Ehmed Mohhamad en Hava Temicheva.
   Katelijne Declerck was na een internationale carrière bij de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen-UNHCR 27 jaar rechter, eerst bij de Vaste Beroepscommissie voor Vluchtelingen en vanaf 2007 bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Sedert september 2020 is zij met pensioen.
   Marie Bamutese is Belgische van Rwandese afkomst, ze ontvluchtte in 1994 de genocide in Rwanda en de oorlog in Congo, De Nederlandstalige Vrouwenraad benoemde haar in 2016 tot Vredesvrouw, ze is coauteur van het boek ‘Marie: overleven met de dood’. Marie is maatschappelijk werker en politicologe.
   Nessrin Ehmed Mohammd is een Koerdische Syrische. Ruim acht jaar geleden ontvluchtte ze haar land, niet omwille van de heersende burgeroorlog, maar vanwege de constante en reeds langere discriminatie van de Koerden. Zij is dichteres en schrijfster van kortverhalen in haar moedertaal en het Arabisch. Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Vrouw eerder dit jaar schreef zij voor het eerst in het Nederlands het gedicht ‘Toekomst’.
   Hava Temicheva geboren in Tsjetsjenië – vluchtte als kleuter in 2000 samen met haar ouders vanuit haar geboorteland naar het Westen en strandde zo 20 jaar terug in Ieper.
8. SESSIE 8 (van 16.30 tot 18 u. - Stadsschouwburg)
   Documentaire For Sama
   ‘For Sama’ is de eerste documentaire van de 26-jarige Syrische burgerjournalist Waad al-Kateab. Ze draagt de film op aan haar pasgeboren dochter. “Ik wil dat je begrijpt waarom je vader en ik deze keuzes hebben gemaakt, waarvoor we vochten.” Met een eenvoudige digitale camera legt ze de Syrische opstand tegen dictator Assad in rebellenbolwerk Aleppo vast, vanaf het begin tot aan de gedwongen evacuatie eind 2016. ‘For Sama’ toont de Syrische tragedie van binnenuit. Het commentaar daarop bereikt ons als een brief van een moeder aan haar kind. ‘For Sama’ is een radicaal empathische film, waarin de liefde het haalt op de allesvernietigende kracht van oorlog. De documentaire won tal van prijzen waaronder de BAFTA voor beste documentaire (2020), L’oeil d’or op het Cannes Film Festival (2019) en een Oscarnominatie.
   Aansluitend op de documentaire organiseert de VIFF een ‘remembrance’ om 18.15 uur (zie sessie 10 voor meer info).
9. SESSIE 9 (verschillende starturen: 10.30, 12, 14, 15.30, 17 u. - Vleeshuis)
   Stadswandeling ‘Ieperse stemmen en gezichten tijdens WOI’
   Tijdens een anderhalf uur durende wandeling neemt een medewerker van het In Flanders Fields Museum je mee naar plaatsen die een significante rol hebben gespeeld voor de Ieperlingen tijdens WOI, plekken waar Ieperlingen woonden, overleefden, schuilden, om het leven kwamen. Aan de hand van personen verhalen uit de collectie van het In Flanders Fields Museum laten we Ieperlingen vertellen over hoe het hen verging tijdens WOI, en over de manier waarop daar in de toekomst meer aandacht naar zal gaan. De laatste stadswandeling eindigt met een remembrance, georganiseerd door VIFF, om 18.15 uur (zie sessie 10 voor meer info).
10. SESSIE 10 (van 18.15 tot 18.45 u. - Rijselstraat 80-84)
    Remembrance ‘Vrienden van het In Flanders Fields Museum’
    De Vrienden van het In Flanders Fields Museum organiseren elk jaar enkele ‘remembrances’ om slachtoffers van WOI te huldigen zonder onderscheid van rang, nationaliteit, militair, burger of wat dan ook. Op 9 oktober staan we in het bijzonder stil bij het burgerleed. We brengen het tragische verhaal van de Ieperse familie Ameloot. Net als vele vluchtelingen en Ieperlingen hielden zij zich in november 1914 schuil in een kelder, in de hoop zo veilig te zijn voor de regen aan inslaande granaten… 
    Deze remembrance sluit aan op de stadswandeling van 17 uur (sessie 9) en de documentaire ‘For Sama’ (sessie 8).
11. SESSIE 11 (van 10 tot 18 u., Belle Godshuis)
    Kunstinstallatie Left Luggage- Willy Baeyens 
    De kunstinstallatie Left Luggage telt 200 open oude reiskoffers, het getal 200 staat symbool en refereert naar 1/1000 van de 200.000 omgekomen kinderen in Auschwitz - Birkenau tijdens de Holocaust. De koffers tonen geschilderde portretten van kinderen (oil on canvas) afkomstig van over de hele wereld (Joden, Zigeuners, Polen, Russen, kinderen met een beperking...), kinderen van wie het jonge leven abrupt werd afgebroken door de gruwel van de Holocaust. De blik van de kinderen, hun ogen die je volgen bij een wandeling langs en tussen de koffers maken de pijn, angst en verdriet haast voelbaar, een sterkere confrontatie met de gruwel die deze kinderen één voor één ondergingen is niet mogelijk... Willy Baeyens vond de drijfveer om deze toch wel aangrijpende kunstinstallatie te creëren over de Holocaust na een confronterend bezoek aan het museum Kazerne Dossin in Mechelen - België (tussen 1942 en 1944 werden hier bijna 26000 Joden en Zigeuners gedeporteerd naar concentratiekampen Auschwitz - Birkenau, slechts 5% van hen keerde terug). Naast de installatie is ook de gelauwerde kortfilm over de totstandkoming van de installatie te bezichtigen in een aanpalende ruimte. 
    De Kunstinstallatie Left Luggage staat opgesteld in Belle Godshuis Rijselstraat 38.
12. SESSIE 12 (van 10 tot 18 u., In Flanders Fields Museum)
    BEZOEK IFFM ‘GESCHIEDENIS DELEN’
    In een land waar oorlog gewoed heeft, gaat die niet gauw voorbij, ook niet als die oorlog inmiddels een eeuw achter ons ligt. Voor elk van de meer dan 600.000 doden die vielen in ons land, voor elk van de ruim 425.000 graven en namen op monumenten en voor de honderden andere sporen en relicten in de frontstreek, voor elk van de miljoenen getroffenen (fysisch of psychisch gewonden, vluchtelingen en gedeporteerden) bestaat er een verhaal van verdriet, pijn en beproeving ergens in de wereld. Het museum wil de band met dit oorlogsverleden bewaren. Omdat het wezen van oorlog doorheen de tijd niet verandert, beschouwt het museum het brengen van dit oorlogsverhaal als een universele en eigentijdse vredesboodschap, en dus als een belangrijke maatschappelijke opdracht. Het museum werkt nauw samen met partners die zijn missie delen en werkt binnen het kader van Ieper Vredesstad. 
    De inkom voor het museumbezoek is niet inbegrepen in de dagprijs. Je kan tijdens het weekend van 8 tot 10 oktober 2021 het museum bezoeken aan € 6,5. Reserveren bij het museum is verplicht.
13. SESSIE 13 (van 10 tot 18 u.., Kazematten)
    The White Helmets ‘OVER 10 JAAR BURGEROORLOG IN SYRIË’
    The White Helmets is een burgerbeweging die actief is in oorlogsgebied in Syrië. Ze opereren sinds 2013 op gevaar van eigen leven onder deze naam of onder “Syria Civil Defence”. Op plaatsen waar de klassieke hulpdiensten niet welkom zijn of niet geraken, gaan ze onder het puin op zoek naar overlevenden na bomaanslagen, blussen ze branden, brengen zij gewonden naar ziekenhuizen. De organisatie ontstond als een groep buurtbewoners na een korte opleiding van een Britse officier. Spontaan ontstonden diverse van deze groepjes die zich verenigden onder de naam ‘The White Helmets’, verwijzend naar de witte helm die ze dragen. De groep zet ‘search and rescue’-operaties op en probeert zo veel mogelijk mensenlevens te redden. Om de realiteit van de oorlog ook bij de internationale pers te krijgen, filmt de organisatie hun operaties en deelt deze via sociale media tot ongenoegen van het officiële regime in Damascus. Dit ziet de organisatie dan ook als tegenstander en probeert haar in diskrediet te brengen door haar te beschuldigen van linken met terreurorganisaties. Vandaag zijn The White Helmets enkel actief in de provincie Idlib, blijven trouw aan hun opdracht en helpen waar mogelijk bij de bescherming van de burgers, Internal Displaced Persons tegen Covid 19. Voor hun inzet ontving de organisatie in 2017 de Vredesprijs van de stad Ieper.

LUNCH (van 12 tot 14 u., Vleeshuis)
De lunch over de middag wordt verzorgd door het cateringbedrijf ‘From Syria with Love’. Deze sociale onderneming werd in 2017 opgericht door Yara Al-Adib, die net als een aantal andere vrouwen het conflict in Syrië ontvlucht was en de passie deelde voor het koken van Syrische gerechten. 

Prijzen (korting voor leden en studenten)

• Halve dag zonder lunch: € 15 - € 10 (met lidkaart ) - € 5 (studenten)
• Halve dag met lunch: € 45 - € 40 (met lidkaart) - € 30 (studenten)
• Volledig dagprogramma zonder lunch: € 30 - € 20 (met lidkaart) - € 10 (studenten)
• Volledig dagprogramma met lunch: € 60 - € 50 (met lidkaart) - € 35 (studenten)

De korting wordt toegekend voor leden van Davidsfonds, Vrienden van het In Flanders Fields Museum, CC Het Perron, Avansa, Werkgroep Moeders voor Vrede en studenten.

Bezoek aan het In Flanders Fields Museum is niet inbegrepen in de deelnameprijs.

Deelnemers kunnen tijdens het weekend van 8 tot 10 oktober 2021 het museum bezoeken aan € 6,5. Reserveren is verplicht en kan via de website inflandersfields.be/nl/bezoek

 ‘Burgers in oorlog’ is een initiatief van de stad Ieper. 

In samenwerking met volgende partners: Kunstenaar Willy Baeyens, Davidsfonds Academie, Avansa, Moeders voor Vrede, Wakker voor Vrede, In Flanders Fields Museum, Cultuurcentrum Het Perron, Handicap International, Westhoek Vredeshoek..