Menenpoort en Last Post
Dominiek Dendooven
Menenpoort en Last Post
Naar aanleiding van de 25.000e Last Post op 31 oktober 2001 verschijnt het rijk geïllustreerde boek "Menenpoort en Last Post" van Dominiek Dendooven, medewerker van het In Flanders Fields Museum.

Vanaf dan loopt er in het museum ook een kleine tentoonstelling over deze twee Ieperse "monumenten".In het eerste deel gaat Dominiek Dendooven in op de complexe ontstaansgeschiedenis van de Menenpoort. De Britse minister van Oorlog Winston Churchill wilde na de wapenstilstand zelfs alle Ieperse ruïnes als monument verwerven, maar de terugkeer van de bevolking doorkruiste die plannen. 

Tegelijk groeide in Groot-Brittannië de idee om een "Memorial to the Missing" te bouwen dat de gevallen militairen zonder aanwijsbaar graf zou herdenken.

Onder meer Rudyard Kipling, auteur van het Jungle-book en de meeste gevierde dichter van het British Empire, kan één van de geestelijke vaders van die "memorials to the missing" en dus van de Menenpoort worden genoemd. De bouw verliep verre van vlekkeloos, maar uiteindelijk was het grootse monument in 1927 klaar.

Reeds van in den beginne had de Menenpoort uitgesproken tegenstanders, zoals de Britse oorlogsdichter Siegfried Sassoon en hevige fans, zoals de bekende Duitse schrijver Stefan Zweig.

Een tweede deel neemt de geschiedenis van de Menenpoort vanaf de inhuldiging op 24 juli 1927 onder de loep. Het oorlogsmonument trok meteen jaarlijks honderdduizenden bezoekers. In de dagen volgend op de Duitse invasie in mei 1940 raakte de Menenpoort beschadigd, onder meer door het opblazen van de brug door terugtrekkende Britse troepen, maar ook door enkele Duitse granaten. Tot tweemaal toe kwam Adolf Hitler in juni 1940 het grootse monument bezoeken. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog vonden enkele omvangrijke restauraties plaats en werd het monument enkele malen het slachtoffer van vandalisme. Haar belangrijkste functie als rouwplek voor familieleden van vermiste militairen, bleef zij echter tot op de dag van vandaag behouden.

Een derde deel schetst het ontstaan en de evolutie van de dagelijkse Last Post, een unieke ceremonie die op de wereld zijn gelijke niet kent. Sinds 1929 heeft elke avond, met uitzondering van de Duitse bezetting, onder de Menenpoort deze ontroerende en betekenisvolle sonnerie weerklonken. Hoewel innig vergroeid met de Menenpoort, is de Last Post een op en top Belgische aangelegenheid, gegroeid vanuit de Ieperse bevolking en door haar in stand gehouden. Het volhouden van een dagelijkse ceremonie verliep niet altijd over een leien dakje, vooral niet in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen de aandacht eigenlijk miniem was. De laatste decennia trekt de Last Post meer volk dan ooit daarvoor. In de loop van haar bestaan hebben ook tal van beroemdheden de Last Post bijgewoond.

Dominiek Dendooven belicht ook een aantal interessante nevenaspecten, zoals de Menenpoort voor 1914, architect Reginald Blomfield, beeldhouwer William Reid Dick, de triomftocht van het schilderij Menin Gate at Midnight in 1927, de verschillende interpretaties die aan het monument worden gegeven, hoe de namenlijsten werden samengesteld, wat de volgorde is van een Last Post-ceremonie, wie de klaroenblazers waren en zijn, enz.

Technische gegevens:
  • auteur Dominiek Dendooven
  • 160 blz., 24 x 16 cm, paperback
  • 95 foto's
  • 13,95 EUR
  • ISBN 90-5508-050-03
  • Uitgeverij De Klaproos
  • Dit boek is niet meer verkrijgbaar (01/02/2007).

Gepubliceerd 27/10/2001.

Er verscheen een 2e druk van het boek in 2014 en dit opnieuw bij De Klaproos, zowel in het Nederlands en het Engels. Er werden 15 à 20 bladzijden extra toegevoegd, een paar nieuwe foto’s en een nieuw voorwoord. 

Hieronder de cover van de 2e druk die in 2014 verscheen.