1.Het evenement. Fly In Koksijde, dé zomeractiviteit voor het hele gezin!

In het kader van de herdenking “100 jaar WO I” organiseert het gemeentebestuur Koksijde i.s.m. de VVV Koksijde-Oostduinkerke vzw & de West Aviation Club de komende vier jaar “Fly In”. De aftrap wordt dit jaar gegeven op 1,2 en 3 augustus 2014. Een evenement met aandacht voor de luchtvaart én WO I met o.m. een static show, luchtdopen, WO I-dorp, boeiende tentoonstellingen, stijlvolle oldtimers en animatie voor het hele gezin. Alle activiteiten grijpen plaats op de luchtmachtbasis van Koksijde, thuishaven van het 40e smaldeel van de Belgische defensie (met de alom gekende Sea King helikopter). Op deze locatie werden jaarlijks de populaire air shows georganiseerd. Gelegen net naast abdijhoeve Ten Bogaerde, dat in de Eerste Wereldoorlog dienst deed als start- en landingsplaats voor oorlogsvliegtuigen. Ook het Brits militair kerkhof ligt vlakbij.
 
2.Dagprogramma

Vrijdag 1 augustus 2014

19.30u: Vertrek ballonvluchten.
Bij mooi weer kunnen er 10 personen mee vliegen.
22.00u: Balloon night glow show

Klaar voor een onvergetelijk lichtspektakel met muziek en luchtballonnen? Zodra het donker is, worden de ballonnen opgesteld en verlicht door de ballonbranders en dat op maat van meeslepende muziek.
Beide activiteiten zijn bovendien gratis!

Zaterdag 2 en zondag 3 augustus 2014 | van 10.00u tot 18.00u (doorlopend)

Op zaterdag en zondag vinden er allerlei activiteiten plaats op de luchtmachtbasis. Van re-enactment over beeldende workshops rond vliegvaart, kunstexpo’s, theatervoorstellingen, static show tot pure fun voor de kinderen! Static vliegtuigen (Extra: zaterdag open tot 20u)De voor het publiek tentoongestelde vliegtuigen zijn ingedeeld in vier thema’s:

• WO I
• basis Koksijde
• historische vliegtuigen, niet verbonden aan de basis Koksijde
• een algemene static.

In totaal worden er meer dan 100 vliegtuigen verwacht. Toppers die hun komst al bevestigden: Spitfire, Antonov, Harvard, Catalina (vliegboot), SV4, Boeing Stearman, Piper en er volgen nog verrassingen…

Schaalmodel “vliegveld Groote Bogaerde”

Luchtdopen in historische vliegtuigen

Deelname aan vluchten in historische vliegtuigen zoals de SV4, Harvard en Antonov II (grootste dubbeldekker ter wereld) staan ook op het menu!

Oldtimers

Liefhebbers van oldtimers zullen genieten op de site van Fly In! De voertuigen kleuren de toegangsweg van het evenement. Klassieke oldtimers, waaronder enkele uit WO I, worden opgenomen in de static show.

Vertrek ballonvluchten

Enkel op zaterdag om 19.30u. 
 
World War I Village

In het WO I dorp kom je te weten hoe de mensen in onze streek leefden en alles beleefden. Een volledige site wordt omgebouwd tot dorp uit die tijd. Zo kan je de sfeer opsnuiven in een rasecht dorpscafé, ontmoet je een visser, pastoor, onderwijzer,… Soldatenliederen en het nieuws van de dag zullen door het dorp weerklinken. Kortom, boeiende 'living history’ voor jong en oud! De re-enactment wordt verzorgd door een 60-tal vrijwilligers. Heel wat mensen stelden zich kandidaat om mee te acteren. De regie is in handen van Koen Vandenberghe.

Beeldende workshops voor gezinnen

Neem samen met je kinderen deel aan de boeiende workshops van de Westhoekacademie Koksijde. Maak je eigen gedecoreerde windzak, breng een wit T-shirt mee en maak een eigen ontwerp in flokfolie, beschilder je houten vliegtuigje in bonte kleuren, maak een eigen vliegtuig uit karton, een gek vliegtuig in hoog- of in legdruk.
Meer info: workshop voor alle leeftijden, van 10.00u tot 13.00u en van 14.00u tot 18.00u

Grimestand,  klim- en klauterparcours voor kinderen

Theatervoorstelling Flying Circus

FlyingCircus.nl is een internationaal team dat jong en oud verrast met een dagvullend luchtvaartanimatieprogramma zoals slapstickacts, meespeeltheater, vertellingen en spontane activiteiten. Met hun imposante theaterbus en prachtige vliegtuigen als decor kan de bezoeker hen niet missen! De Belgische première voor 2014 vindt plaats in Koksijde.
 
Ciné Martico

Een cinema die van dorp tot dorp reist met een uniek filmprogramma. Begin 1900 waren ze er nog, de voyageurs die de wondere wereld van de film aanprezen. In India zie je ze nog steeds. Ciné Martiko maakte speciaal voor Fly In Koksijde een selectie aan kortfilms over WOI en vliegtuigen. Kortom, elk stukje van ons beeldarchief verwondert!
 
Martiko for kids

De magie van de film beleef je het best in de cinema. ‘Martiko for kids’ laat kinderen van 4 tot 12 jaar hiervan genieten en biedt hen ook een andere kijk op film.

Nomad Theater

Een internationaal reizend poppentheater met een Nederlands-Frans visitekaartje. Ed de Jongh en Marie-Noëlle Thirion spelen hun voorstelling ‘De Heldhaftige duif’, die zich afspeelt tijdens de Eerste Wereldoorlog in de theaterwoonwagen van het Nomad Theater.

Tentoonstelling: “Geschiedenis van het militair vliegveld Ten Bogaerde”

Rijk geïllustreerde fototentoonstelling over de geschiedenis van het militair vliegveld Ten Bogaerde tijdens de oorlogsjaren en daarna. U leest er meer over onder titel 9. van dit persdossier.

Hedendaagse kunsttentoonstelling: “Ten Oorlog’ in de Abdijhoeve Ten Bogaerde”
(Ten Bogaerdelaan 8, dus niet op de luchtmachtbasis.)

Het artistiek herdenkingsproject ‘Ten Oorlog’ vertelt een fragmentarisch, esthetisch en tijdloos verhaal van de oorlogsbeleving via de unieke waarneming van acht hedendaagse kunstenaars. Beeldende kunst van Caroline Coolen (BE), Yves Obyn (BE), Mark Swysen (BE), Danielle Luinge (NL), Mieke Teirlinck (BE), Franziz Denyz (BE), Jan Deconynck (BE) en Lee Eun Young (KR). De expo loopt van zaterdag 21 juni t.e.m. zondag 24 augustus 2014 en is elke dag geopend van 14.00u tot 18.00u, (gesloten op maandag).

Let wel: deze expo ligt niet op de site van Fly In maar is te bereiken via de Ten Bogaerdelaan.  

Herdenkingsplechtigheid

Deze serene plechtigheid met bloemenneerlegging zou plaatsvinden op zondag 3 augustus 2014 om 12.00u op het graspleintje naast het 40e smaldeel.
  
Aanleg klaprozenveld op het terrein van de abdijhoeve "Ten Bogaerde"

Op voorstel van burgemeester Marc Vanden Bussche werkte de groendienst van de gemeente Koksijde vorig jaar een ontwerp uit voor de aanleg van een papaverveld links van het poortgebouw van de abdijhoeve Ten Bogaerde. Drie kg zaad van de papaver rhoeas werd begin april ingezaaid, goed voor enkele tienduizenden klaprozen. Met zijn oppervlakte van 2.000 m² is dit klaprozenveld waarschijnlijk het grootste in Vlaanderen.
Klaprozen zijn in het Verenigd Koninkrijk en in andere landen van het Gemenebest het symbool van de Eerste Wereldoorlog omdat ze op de Vlaamse slagvelden bleven bloeien ondanks de totale verwoesting van de terreinen. De Britten noemen ze poppies.

Toelichting infoborden

Het betrokken veld is 50 x 40m groot. De bezoeker zal er op een slingerend pad in kunnen wandelen. Om het initiatief te duiden worden er ook drie infoborden geplaatst. Een eerste bord zal algemene en botanische info over klaprozen geven. Het tweede bord belicht de Canadese militaire arts John Mc Crae (1872-1918). Hij schreef het gedicht In Flanders Fields. Het gedicht zal in het Engels en in het Nederlands taal op het bord staan. Op het derde infobord komt info over de luchtmachtbasis Koksijde tijdens WO I met uitleg over de feiten die er zich hebben afgespeeld. Als alles volgens planning verloopt zal het veld vanaf eind juni tot eind augustus helemaal rood kleuren.
 
4.Tickets

VOORVERKOOP

< >Gratis voor kinderen t.e.m. 11 jaar (voor bezoekers ouder dan 11 jaar geldt het volwassentarief )
Gratis op vrijdag 1 augustus 2014
16 euro: vvk combiticket zaterdag & zondag
10 euro: vvk dagticket zaterdag
10 euro: vvk dagticket zondag

De voorverkoop start op zondag 15 juni 2014 en eindigt op vrijdag 25 juli 2014 in al onze toerismekantoren. VIP-tickets zijn enkel verkrijgbaar in voorverkoop.

Online bestellen
Tickets kunnen vanaf vrijdag 30 mei ook online besteld worden. Ze kunnen opgestuurd (1 euro administratiekost) of afgehaald worden op het hoofdkantoor Info Koksijde (Zeelaan 303).

AAN DE DEUR
< >Gratis voor kinderen t.e.m. 11 jaar (voor bezoekers ouder dan 11 jaar geldt het volwassentarief)
Gratis op vrijdag 1 augustus 2014
18 euro: combiticket zaterdag & zondag
12 euro: dagticket zaterdag
12 euro: dagticket zondag
VIP tickets enkel in voorverkoop
 
5.VIP.Wens je dit evenement als VIP te beleven?

Geniet dan van de gigantische spiegeltent! Maak je keuze uit diverse formules! Inschrijven dient te gebeuren via communicatie@koksijde.be, T. 058 53 30 30 of www.flyinkoksijde.be
Betalen doe je door middel van overschrijving.
Gericht aan VVV Koksijde-Oostduinkerke vzw | Zeelaan 303 | 8670 Koksijde.
Ondernemingsnummer: 0418551733  | Rekeningnummer: IBAN BE 51 751-2009086-62
BIC AXABBE 22 | Mededeling: Fly In Koksijde

Zondag 3 augustus 2014
Openingsuren: 12.00u tot 17.00u
Deze middag is specifiek bedoeld voor oudgedienden van de basis Koksijde
Er worden 5 gratis VIP-parkingkaarten voorzien per tafel.
U geniet van een verzorgde barbecue in de prachtige spiegeltent.
U ontvangt 10 toegangstickets voor Fly In op zondag 3 augustus
Terras om vanop de eerste rij te genieten van het evenement.
Prijs:
€ 500 voor een tafel van 10 personen
Losse tickets kosten € 50 per persoon
VIP-parking
Deze parking is gelegen op het militair domein van Koksijde. Ingang via de Ten Bogaerdelaan - Fluithoekweg (naast manège Equibeach)
Indien u via de E40 komt, neemt u het best de afrit Veurne richting Koksijde.
Volg de borden ‘parking VIP’.
Opgelet: Parkeren op de VIP-parking kan enkel op vertoon van de VIP parkingkaart
 
6.Routebeschrijving & parking.Met het openbaar vervoer

De Lijn (Kusttram)

U neemt in Koksijde de halte van de kusttram “Ster der Zee”.
Gratis shuttle van de halte “Ster der Zee” tot bij het evenement (heen en terug).
De Lijn (bus 68: Oostende-Nieuwpoort-Koksijde-Veurne) met halte in de Zeelaan Koksijde t.h.v. het politiecommissariaat en de tijdelijke halte in de Ten Bogaerdelaan t.h.v. van het RP Zeepanne.
De Lijn (bus 69: Oostende-Nieuwpoort-St.Idesbald-Veurne) met halte in de Zeelaan Koksijde t.h.v. het politiecommissariaat en de tijdelijke halte in de Strandlaan t.h.v. van restaurant de Kokkel.
Gedetailleerde info op www.delijn.be
< >
Gratis shuttle van het station van Koksijde naar het parcours.
Bushalte naast het evenement.< >R.Vandammestraat t.h.v. L.Hegerplein
R.Vandammestraat t.h.v. RP Zeepanne
Fietsenstallingen zijn voorzien ter hoogte van elke ingang.
Mindervalidenparking
Is voorzien op de publieksparking.
 
7.Fijne weetjes

Vliegtuigcamping

Fly In voorziet ook een speciale camping voor sympathiserende piloten en steunvliegtuigen. Deze camping is voorzien voor de bezoekende piloten die wensen te overnachten (al dan niet met tent) gedurende 2 nachten voor en 2 nachten na het evenement.

Commerciële zone / sponsordorp

Door het karakter van dit evenement kunnen tal van luchtvaartbedrijven, scholen en andere verenigingen zichzelf in de kijker plaatsen. Er wordt een  wandelstraat voorzien met verschillende standen.

Aantal vrijwilligers?

In totaal zullen 150 mensen meewerken aan dit evenement.
Fly In; dankzij de dienst Milieu & Duurzame Ontwikkeling ook een duurzaam event!
Op het evenement werken we met afvaleilanden voor gescheiden afvalinzameling
(50 Fost Plus/40 IVVO).
Er worden vrijwilligers ingezet om papier te prikken.
Ludieke acties op het evenement rond afval en energie (waaronder een actieve doe-stand van de dienst Milieu & Duurzame Ontwikkeling, OVAM-actie ‘Zwerfvuil in de vuilbak’ (zwerfvuilpakken).
Het evenement vindt plaats op één locatie, zo worden verplaatsingen gemeden.
Het is een outdoor evenement dus geen sprake van verwarmings- of verkoelingskosten.
Bijkomende verlichting is niet nodig gezien het evenement in de zomer plaatsvindt van 10.00 tot 18.00u.
Flyeren op het evenement wordt tot een minimum beperkt en moet op voorhand worden aangevraagd.

9.Oorlogsverleden in Koksijde

Abdijhoeve Ten Bogaerde

Omstreeks 1300, op het hoogtepunt van haar macht, exploiteerde de Koksijdse Duinenabdij een 25-tal abdijhoeves met 1000 ha grond. Omwille van zijn ligging was de abdijhoeve Ten Bogaerde één van de belangrijkste uithoven van de cisterciënzerabdij Ten Duinen. Het domein zou in de jaren 1140, onder abt Robert van Brugge, aan de abdij Ten Duinen geschonken zijn door Walter Cath. In het tweede kwart van de 13de eeuw liet abt Nikolaas van Belle (1232-1253) hier één van de grootste cisterciënzerschuren in Europa bouwen met een grondplan van 67,5 x 22,5 meter. Op de site zijn nu nog de twee eindgevels van deze schuur zichtbaar.

Vanaf de 14de eeuw kregen de abdij en haar uithoven geregeld klappen tijdens diverse militaire campagnes. Na plundering en confiscatie verlieten de duinheren de abdij en verspreidden zich over hun vestigingen o.m. in Brugge, Veurne en Nieuwpoort. Ten Bogaerde werd in 1593 door de Staatse troepen in brand gestoken. De duinheren, onder leiding van abt Laurens Van den Berghe keerden naar Koksijde terug en vestigden zich tussen 1596 en 1601 op de geteisterde hoeve Ten Bogaerde.

De laatste duinheer Nikolaas De Roover legateerde na zijn overlijden in 1833 zijn bezittingen aan de bisschop van Brugge. Het legaat werd door monsieur Boussen te Brugge doorgegeven aan de kerkfabriek Sint-Salvator in Brugge. Ondertussen werd Ten Bogaerde (vanaf 1809) verpacht aan Ambrousius Van Houtte: 115 gemeten 54 roeden (1 gemet = 0,43 ha). Regina, de dochter van de pachter trouwde met Jan Baptist Rathé. De nazaten van de familie Rathé bleven pachter tot 1949. Een van de nazaten was Hyppolytus Arsenius Rathé, burgemeester van Koksijde van 1888 tot 1909.

Tijdens WO I begon men met het aanleggen van een militair vliegveld in de buurt van Ten Bogaerde. Over de exacte datum waarop het vliegveld werd aangelegd, bestaat geen consensus. Het is wel zeker dat het vliegveld begin 1915 reeds in gebruik was. Luchtfoto’s tonen dat de infrastructuur zeer pover was. Barakken en tenten werden opgesteld op Ten Bogaerde voor de beschutting van de vliegtuigen en het militair personeel. Het terrein rondom Ten Bogaerde was tamelijk uitgestrekt en omvatte zowat vijftien loodsen en twintig barakken.
 
In de loop van 1916 werd aan de Zeepanne, tussen Ten Bogaerde en de duinenrij langs de weg van Koksijde naar De Panne, een tweede, kleiner vliegveld aangelegd. Dit terrein zou hoofdzakelijk door het Tweede Smaldeel worden gebruikt dat hiervoor over vier loodsen en een zevental barakken kon beschikken. Al vroeg na de opbouw werd het vliegveld door de Duitse verkenners opgemerkt. De nabijheid van het front maakte het een makkelijk doelwit, zowel voor Duitse vliegtuigen als artillerie. Het vliegveld werd regelmatig onder vuur genomen, maar ondanks de zware materiële schade bleef het in gebruik.

In de nacht van 8 op 9 september 1916 werd opnieuw een zware aanval uitgevoerd. Belgische en Franse vliegtuigen, gestationeerd in Koksijde, voerden tijdens dezelfde nacht bombardementen uit op de Duitse stellingen zodat de schade enigszins beperkt bleef. Toch gingen tijdens de aanval twee Bessoneau-loodsen, de autogarage en de fotosectie met hun volledige inboedel verloren. Daarop besliste de Generale Staf om een nieuw vliegveld aan te leggen. Een week na deze aanval werd al begonnen met de aanleg van een vliegveld in de Moeren (deelgemeente van Veurne). Het Eerste Smaldeel verhuisde in december 1916 naar dit nieuwe vliegveld.

In januari en februari 1917 nam het aantal nachtelijke luchtaanvallen toe en na de zware aanvallen op 9 en 10 februari werd besloten om ook het Tweede Smaldeel naar de Moeren over te brengen. Ondanks het vertrek van deze Belgische eenheden werd Ten Bogaerde verder gebruikt door het Derde Smaldeel, door Britse en Franse eenheden die op hun beurt regelmatig door de Duitsers bestookt werden. Het Derde Smaldeel zou Ten Bogaerde pas tegen eind mei 1917 verlaten om zijn intrek in de Moeren te nemen. Vanaf november 1917 werd het vliegveld van Koksijde, omwille van de nabijheid van het front, opgegeven ten voordele van het vliegveld in de Moeren.

In oktober 1940 begonnen Duitse troepen aan de bouw van een nieuw vliegveld op landbouwgronden aan de oostkant van Ten Bogaerde. De gebouwen van Ten Bogaerde dienden als militair kwartier en stapelplaats. Enkele keren was het een doelwit geweest. Na de onteigening van het militair vliegveld bleven in 1948 van Ten Bogaerde nog slechts 23 ha over. Het gebruik van Ten Bogaerde werd in 1949 overgedragen aan het Sint-Bernarduscollege in Nieuwpoort dat er zijn landbouwafdeling inrichtte. Op 29 januari 1952 werden zes elementen in Ten Bogaerde beschermd als monument: de twee eindgevels van de vroegere schuur, het kerkgebouw, de buitengevels van het woonhuis, de ingangspoort, de overblijfselen van de oude muren en de vier wapenschilden.
 
In 1994 werd de gerestaureerde kapel ingehuldigd. In 1997 nam het gemeentebestuur naar aanleiding van het overhevelen van het museum Duinenabdij naar het gemeentebestuur en gevolgd door de ontbinding van de vzw Duinenabdij, ook het beheer van de abtskapel in handen, dewelke in de daarop volgende jaren resulteert in een veelvuldig gebruik van de kapel als tentoonstellings- en concertenruimte. Bij besluit van 2 mei 2001 wordt Ten Bogaerde opgenomen als beschermd landschap. Met de aankoop door de gemeente Koksijde van de historische site Ten Bogaerde in 2004 wordt dit voormalig uithof van de Duinenabdij volledig gelaïciseerd. De gemeente geeft de abtswoning in concessie als restaurant.

Britse militaire begraafplaats

Coxyde Military Cemetery is de grootste Britse militaire begraafplaats aan de Vlaamse kust. Koksijde bevond zich tijdens “den Grooten Oorlog” op een tiental km achter het front. In juni 1917 begonnen de Franse troepen met de aanleg. Volgens het huidige register liggen er 1.672 gesneuvelden begraven, waarvan 1.517 uit de Eerste Wereldoorlog en 155 uit de Tweede Wereldoorlog. Er liggen 1.453 Britten (waarvan 9 ongeïdentificeerd), 18 Australiërs, 15 Canadezen, 19 Nieuw-Zeelanders, 2 Zuid-Afrikanen en 10 Duitsers (van wie 6 ongeïdentificeerd). De 1517 doden van de Eerste Wereldoorlog vielen bij de verdediging van de sector Nieuwpoort.

Bij de 155 doden van de Tweede Wereldoorlog zijn twee groepen te onderscheiden. Er is een aanzienlijke groep militairen die in mei/juni 1940, bij de verdediging van de perimeter rond de haven van Duinkerke, om het leven kwam. Opvallend in Koksijde is het grote aantal piloten en vliegend personeel: minstens 45 van de 155 doden maken deel uit van de luchtmacht. Die zijn in de loop van de oorlog, vooral in 1944, door Duitse jachtvliegtuigen of door luchtafweer neergehaald toen ze op weg waren om Duitse doelwitten te bombarderen
 
Coxyde Military Cemetery werd ontworpen door Sir Edwin Lutyens (°1869 - …1944). Hij ontwierp nog 127 andere kerkhoven en begraafplaatsen, alsook het stadsplan van New Delhi (India) in 1912. De begraafplaats heeft een vierhoekig grondplan, met een oppervlakte van 7.750 m². De Stone of Remembrance bij de toegang is ook een idee van Lutyens. Het is een monoliet van tien ton portlandsteen, die de eeuwigheid symboliseert, benadrukt door het opschrift “Their Name liveth for evermore”.

Britse begraafplaatsen zijn ontworpen als tuinen. De vele bloemen en struiken accentueren die gedachte. Ook de uniforme rijen zerkjes die fel kunnen oplichten door de stralen van de zon, moeten somberheid doen verdwijnen. Groot-Brittannië had immers de oorlog gewonnen.

Monument Hegerplein

Op 4 augustus 1929 onthulde men de gedenkzuil ingewijd als herinnering aan 23 militaire en 7 burgerlijke oorlogsslachtoffers uit Koksijde uit WO I. Later werd de lijst uitgebreid met de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De gedenkzuil vormt een eerbetoon aan de Koksijdse militairen en burgerlijke oorlogsslachtoffers uit beide wereldoorlogen. Op het monument staan de namen vermeld van 23 gesneuvelde militairen en zeven burgers uit WO I en van vijf gesneuvelde militairen en vijf verzetslieden uit WO II. In totaal vochten 210 Koksijdenaars mee aan het front bij de IJzer. De herdenkingszuil rust op een trapsgewijs opgebouwde sokkel. De zuil versmalt naar boven toe en is aan de voorzijde gedecoreerd met een vlakreliëf. Op dit reliëf wordt een Griekse overwinningsgodin afgebeeld. Met haar gespreide vleugels overstijgt zij het afvurende kanon. Aan de voeten van de godin ligt een naakte mannenfiguur. Het gezicht van de overwinningsgodin is licht beschadigd. Op de voorzijde van de zuil is bovenaan nog een kruis in reliëf uitgewerkt. De zuil is bekroond met een sculptuur in brons. Dit galjoen, uitgewerkt met gestreken zeilen, vaart op een woeste zee. Op de vier zijden zijn verschillende opschriften en alfabetische namenregisters uitgehouwen. Aan de voorzijde van de zuil zijn de uitgehouwen letters zwart ingekleurd.
 
Vooraan leest men: “Aan onze dooden 1914-1918” en “1940-1945”, aan de rechterkant: “Militairen 1940-1945”, waaronder het namenregister en een lauwerkrans in reliëf. Links vindt men de volgende woorden terug: “Weerstanders 1940-1945”, waaronder het namenregister en opnieuw een lauwerkrans in reliëf. Links vindt men de volgende woorden terug: “Weerstanders 1940-1945”, waaronder het namenregister en opnieuw een lauwerkrans in reliëf. Op de achterzijde van het monument staat: “Dit gedenkmaal opgericht bij openbare inschrijving werd ingehuldigd op den 4-8-‘29”. Het monument is 8,48m hoog; 7,35m breed en 7,15m dik. Men wou een origineel, maar streekgebonden gedenkteken. Vandaar het motief van een schip bovenaan. Het galjoen stond symbool voor België, dat de storm (de oorlog) overleefde.

Monument voor de 4de Legerafdeling (Wulpen)

De 4de Divisie verdedigde van 20 tot 23 augustus 1914 de vesting Namen tegen de Duitse overmacht. Tijdens de IJzerslag lag ze naast de 1ste Divisie in de bocht van Tervate (Diksmuide). Van eind 1914 tot begin 1917 verbleef de 4de Divisie vooral in het noordelijke deel van het IJzerfront, met kantonnement in Wulpen. Ze vocht eveneens mee in Merkem (1918) en bij het bevrijdingsoffensief. Luitenant-generaal Baron Michel (du Faing d’Aigremont) is de enige van de zeven divisiecommandanten die na een half jaar oorlog nog aan het hoofd van zijn eenheid stond. Naast de 4de Divisie, heeft alleen de “IJzeren” 3de Divisie van luitenant-generaal Jacques nog een gedenksteen in Merkem. De andere vijf divisies zijn vergeten.
 
Nog tijdens de Eerste Wereldoorlog dacht de 4de Legerafdeling eraan om voor zichzelf een monument op te richten. Daartoe werden zelfs stenen aangevoerd uit de ruïnes van Nieuwpoort en van de Lakenhallen in Ieper. In 1920 werd het monument onthuld door Koning Albert I. Voor het monument bevindt zich een zuil voor de bevelhebber van de 4de Divisie, luitenant-generaal Michel. Opzij staan er 36 gedenkstenen en liggen er negen voor de verschillende regimenten. Helemaal vooraan ligt een rotsblok met daarop twee gedichten, één van Albrecht Rodenbach en één van Emile Verhaeren. Links en rechts op het monument staan ook de namen van de ontwerpers en de uitvoerders: L. Jacquemotte, beeldhouwer uit Huy, soldaat van het 18de regiment en G. Hendrickx, architect uit Brussel en korporaal van het 4de regiment Genie.

De twee gedichten

“Doch wees getroost, zie 't oosten bloost
En Vlaand'rens zonne gaat aan 't dagen.
Vlaanderen den Leeuw! Tril, oude toren
En paar uw lied met onze koren.
Zing: ik ben Roeland, 'k kleppe brand
Luide triomfe in Vlaanderland!”
Rodenbach (Roeselare 1856-1880)
“Mais je ne veux pas, moi, que l'on voile vos noms clairs,
Vous qui dormez là-bas dans un sol de bataille
Où s'enfoncent encore les blocs de la mitraille
Quand de nouveaux combats opposent leurs éclairs
Je recueille en mon coeur votre gloire meurtrie
Je renverse sur vous les jeux de mes flambeaux
Et je monte la garde autour de vos tombeaux
moi qui suis l'avenir, parce que la Patrie. “
E. Verhaeren (St Amand 1855-Rouen 1916)
 
Bunkers WO I Koksijde

Spoorwegbunker onder villa “La Vigie”

In juli 1917 verplaatste het Britse Vierde Leger (4th British Army) zich naar de Belgische kustsector om de linie tussen Nieuwpoort en de Noordzee van het Franse leger over te nemen. Een van de artillerieposten, gelegen in Koksijde, was het hoofdkwartier van de “Australian Siege field artillery”, nabij de hoogste duin gelegen binnen de sector “de Hoge Blekker”. Gelet op de constante vijandige observatie, zowel van de frontlinie als uit de lucht, werd aan de westzijde van de Hoge Blekker een batterij met twee zware kanonnen opgericht. De kanonnen werden elk ondergebracht in een betonnen bunker met een overkapping van meer dan 2,5 m beton. Het geschut stond gemonteerd op het onderstel van een treinwagon. Er liep een enkel spoor van in de bunker tot nabij de top van de Hoge Blekker. Daar stonden twee betonnen muren aan weerszijden van het spoor.

Na de oorlog werden de twee bunkers ontdaan van alle uitrusting en rails. De twee bouwwerken fungeerden een tijdje als toeristische bezienswaardigheid. Begin de jaren ’20 werd één van de twee bunkers afgebroken. Rond 1923 kreeg aannemer Remi Rys uit Koksijde de opdracht om boven op de resterende bunker een villa te bouwen en de bestaande oorlogsconstructie te integreren in het nieuwe project. De grote opening langs waar het geschut destijds in en uit de bunker reed, werd dichtgemaakt door middel van een loggia met een dubbele deur en raamwerk. Tegen 1925 was de villa volledig afgewerkt. Door de hoogte van de villa en het uitzicht, kreeg ze de naam “La Vigie”, wat zoveel betekent als kraaiennest of uitkijkpost.

Het verhaal bestaat dat er in 1917 door de geallieerden een tunnel zou zijn gebouw van bij de “Vigie” tot onder de Hoge Blekker. Deze tunnel zou, zoals toen gebruikelijk was, opgetrokken zijn uit hout. De tunnel zou er tot op vandaag nog steeds zitten. Omwille van haar unieke geschiedenis en architecturale waarde werd de villa op 9 mei 2003 als monument beschermd.
 
Hof ter Bommelaere (Wulpen)

De hoeve “Hof ter Bommelaere” is een oorspronkelijke omwalde hoeve uit het begin van de 19de eeuw. Tijdens de Eerste Wereldoorlog komt de boerderij net achter de derde lijn van de Belgische eerste verdedigingslinie te liggen. Rondom de hoeve liggen drie betonconstructies, die bij ministerieel besluit van 21/12/2011 beschermd werden als monument. Twee constructies bevinden zich op het erf achter het woonhuis, een derde constructie is gesitueerd in de weide op 250 m ten noordwesten van de hoeve, vlak tegen de Bommelarevaart. Wulpen fungeerde tijdens de Eerste Wereldoorlog als kantonnement voor de belangrijkste geallieerde bevelhebbers van de divisie in de sector Ramskapelle. Deze drie betonnen constructies zijn eveneens van geallieerde makelij. Volgens de bewoners was er in Hof ter Bommelaere zelf een officierenmess ingericht.

De twee bewaarde betonnen militaire constructies bij de boerderij, zogenaamde PC (‘poste de commandement’ of ‘poste de combat’), dienden als hoofdkwartier voor de zowat belangrijkste officieren uit de sector die verantwoordelijk waren voor de infanterie en artillerie. Bij deze twee commandoposten werd opvallend veel moeite besteed aan de afwerking en inrichting van de ruimtes: maar zelden is een bewaarde Belgische constructie van binnen voorzien van een witte bepleistering en een vrij gedetailleerde afgewerkte schouw. De datum die op de tweede betonnen constructie is aangebracht, 1/7/1917, suggereert dat deze op 1 juli 1917 zeker in gebruik was.

De derde constructie, in de weide tegen de Bommelaerevaart, is vermoedelijk in verband te brengen met de telefooncentrale. De vele grote en kleinere muuropeningen (voor bedrading) en de uitsparingen met houtrestanten in de muren (voor het aanbrengen van apparatuur) wijzen in ieder geval ook in deze richting.
 
Franse betonnen post voor radiotelegrafie (Hannecartbos, Oostduinkerke)

Deze Franse betonnen post voor radiotelegrafie is een uiterst zeldzame militaire constructie waarvan er in de frontstreek geen gelijkaardige gekend zijn. De constructie is op een opvallende, haast op een decoratieve manier afgewerkt met vensterbanken, rondbogige muuropeningen, een plint en tongewelven,… De kleine openingen voor de bedrading in de vensteropeningen wijzen op de radiotelegrafische functie. Hoewel de Fransen het merendeel van de oorlog de sector Nieuwpoort bezet hebben, zijn niet veel militaire constructies gekend die van Franse makelij zijn. Dankzij inscripties zijn de bouwers en de bouwperiode van de constructie gekend. Het bouwwerk is opgetrokken door de Franse territoriale geniecompagnie 2/1 (“Génie 2/1 T”) in oktober 1916 onder leiding van Cousin en Leguay.

In het ‘Journal des marches et opérations’ (J.M.O.) van de Compagnie 2/1 Territoriale (3e Régiment du Génie) wordt het doen en laten van deze genie-eenheid vrij gedetailleerd beschreven. Op 11 november 1914 arriveert de compagnie in het centrum van Koksijde. De compagnie wordt tewerkgesteld in en rond het stadscentrum van Nieuwpoort en de IJzermonding.

In het J.M.O. is sprake van sergent Cousin en caporal Leguay, wiens namen op de betonnen post terug te vinden zijn. In de periode tussen 15 november 1914 en 8 februari 1915 werd de compagnie hoofdzakelijk in de frontlinie bij Nieuwpoort-Bad en Nieuwpoort-Stad ingezet. De eenheid had dagelijks te maken met vijandelijke beschietingen. Op 27 en 28 november 1914 waren de beschietingen zelfs zeer zwaar. De eenheid werd ook achter de frontlinie ingezet, in de omgeving van Groenendijk en Koksijde. Ze moesten er onder meer artilleriestukken installeren en barakken opbouwen. Deze Franse betonnen post voor radiotelegrafie is gelegen in het Hannecartbos dat aangeplant werd rond 1930. Het fungeerde als jachtterrein voor de familie Hannecart. Op 21 december 2011 werd deze constructie bij ministerieel besluit beschermd als monument. 
 
Verhaal Aloïs Wulput

Tijdens WO I waren er in het Belgische leger twaalf terechtstellingen: zeven voor desertie en vijf voor misdaden tegen gemeenrecht. De laatste fusillade weerklonk in de duinen van Koksijde-Bad op 3 juni 1918. Vrijwilliger Aloïs Wulput uit Molenbeek behoorde tot het eliteregiment van de grenadiers; op 8 augustus 1917 stapte hij over van het 1ste naar het 2de regiment. De krijgsraad van de 6de divisie veroordeelde hem op 14 mei 1918 tot de doodstraf, omdat hij drie dagen eerder zijn meerdere, korporaal Hallemans, met zijn geweer vermoord had. Wulput hield echter vol dat zijn geweer per ongeluk was afgegaan. In afwachting van zijn executie vroeg Aloïs Wulput om te mogen roken in zijn cel in het cachot in De Panne. Aloïs Wulput werd die ochtend met een anonieme ambulancewagen naar de duinen gebracht. De officieren stonden stijf garde à vous en uit het voertuig stapten achtereenvolgens twee brancadiers, een pater, de advocaat van de veroordeelde en dan de man zelf. De klaroenblazers speelden het Aux champs. Een officier gaf het bevel: Peloton, en joue… Feu! De gefusilleerde versteef, terwijl de onderofficier, hoofd van het vuurpeloton, hem het genadeschot gaf. De klaroenblazers speelden opnieuw het Aux champs. De soldaten presenteerden het geweer, terwijl de aanwezige dokter vaststelde dat de man wel degelijk overleden was.

Bombardement Oostduinkerke tijdens WO I

Op 16 oktober 1914 werd de Sint-Niklaaskerk ingenomen door Belgische troepen. Op 23 oktober 1914 namen de Franse soldaten hun intrek in de kerk. Hierbij verdwijnt heel wat van het meubilair en de inboedel. Vier Duitse obussen vielen op 30 oktober 1914, omstreeks 13u, op Oostduinkerke-dorp. Eén viel op de kerk en richtte heel wat schade aan. Ook de pastorie, de onderpastorie en de meisjesschool raakten beschadigd. Een tweede bom viel op het huis van Louis Pylyser en Maria Bulthé. Het gezin is op dat moment op de vlucht naar Calais in het gezelschap van dokter Van Eecke, Julien Vandendriessche en Bertha Vandaele, Martha, Daniël en Alberic Florizoone. Sinds een paar dagen woont August Delaeter met zijn gezin in het huis van de familie Pylyser-Bulthé. Op het moment dat het gezin wil vluchten voor de obussen, wordt het huis getroffen. Zijn echtgenote, Prudence Depondt, vindt hierbij de dood.
 
Vanaf oktober zijn Maurice Permeke en zijn gezin te gast in de pastorie. Maurice is de neef van pastoor Eduard Permeke die op zijn beurt de oom is van Constant Permeke. Het gezin overnacht in villa Hortensia in de Zeelaan (nu Leopold II-laan). Om 13u valt een bom dicht bij deze villa. Er is niemand gewond. Heel wat nieuwsgierigen komen kijken naar de plaats waar de bom is ingevallen, onder hen Maurice. Omstreeks 13.30u valt een vierde obus op het gezelschap, met dertien dodelijke slachtoffers als gevolg, waaronder Maurice Permeke. 

Op 22 juni 1915 bombardeerde men de kerk opnieuw, daags nadien beschoten de Duitsers opnieuw het kerkgebouw. De Belgische staat bekostigde de oorlogsschade. De herstellingswerken aan de kerk, aangevat in 1919, werden voltooid in 1920. Op 18 december van datzelfde jaar vond de eerste misviering plaats in de herstelde kerk.
 
10.Evenementen rond de herdenking WO I

Cabin Art

Wie: Handelaarsbond Sint-Idesbald i.s.m. gemeente Koksijde en Yes Art Gallery
Waar: Zeedijk Sint-Idesbald
Wanneer: za 31/05 t.e.m. ma 15/09/2014
Openlucht-kunsttentoonstelling waarbij strandcabines door 30 kunstenaars worden beschilderd of aangekleed. Iedereen, van jong tot oud of van amateur tot beroepskunstenaar kan deelnemen, mits voorinschrijven en selectie door een jury. Het thema voor 2014 is vrede (remember ’14 - 18’).

Tentoonstelling: ‘Hedendaags kunstenproject in het kader van de Eerste Wereldoorlog’

Wie: Dienst Cultuur Koksijde i.s.m. PAK Gistel.
Waar: Abdijhoeve Ten Bogaerde.
Wanneer: za 21/06 t.e.m. zo 24/08/2014.
De dienst Cultuur slaat voor dit project de handen in elkaar met het hedendaags kunstenplatform voor Actuele Kunst in Gistel. Zo krijgen vijf kunstenaars de opdracht om met als thema ‘Eerste Wereldoorlog’ een tentoonstelling uit te werken. Op de eerste verdieping van de kapel krijgt Marc Swijsen (BE) de nodige ruimte om een op locatie ontworpen visueel werk te creëren. Ook Miranda Meijer (NL) zal een werk samenstellen van dagelijks gemaakte tekeningen die enkele kruisjes bevatten. Op de tussenverdieping komt een grote tekening van Caroline Coolen (BE). Deze tekening gaat een dialoog aan met de beelden die deze kunstenares op het binnenplein buiten zal plaatsen. In de boomgaard achteraan komt ook een werk van Maartje Korstanje (NL). Rond het gebouw zorgen de kunstenaars Franziz Denyz (BE) en Roeland Tweelinckx (BE) via enkele minimalistische ingrepen uiteindelijk voor de final touch.

Tentoonstelling ‘ZEESLAG’: ’14-’18 op zee

Wie: NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke
Waar: NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke
Wanneer: za 21/06 t.e.m. zo 16/11/2014.
Naast Flanders Fields bestaan ook Flanders Waters. ‘ZEESLAG: ’14-’18 op zee’, een project van het Nationaal Visserijmuseum en het Koninklijk Legermuseum, plaatst de relatie tussen mens, zee en oorlog centraal. In de tentoonstelling wordt het vaak onbekende verhaal verteld van de Belgische zeelui tijdens de Grote Oorlog. Ook de heldendaden van de vissersgemeenschap en de rol van Vlaamse havens en de binnenwateren worden niet vergeten. Uitvoerig gedocumenteerd en verrijkt in jarenlang onderzoek is ‘ZEESLAG’ een echte ontdekking; zowel voor de liefhebbers van het maritiem verleden als voor families met kinderen. Ooit zei de Amerikaanse president Herbert Hoover, bekend in het bijzonder door voedselhulp aan het bezette België: “Volwassenen verklaren de oorlog. Maar de jeugd moet vechten en sterven.” Vandaar ervaren oud en jong deze tentoonstelling allicht als een eyeopener.

Een speelse opstelling, met een knipoog naar het bekende gezelschapsspel ‘Zeeslag’, verzacht de harde oorlogsrealiteit. De tentoonstelling kan dus niet alleen worden bekeken, maar ook effectief worden gespeeld.

Nevenactiviteiten: elke zaterdag om 16.00u gratis rondleiding op de expo. Voorjaar 2014 (datum nog te bepalen): atelier voor kinderen in het kader van WOI en de lopende tentoonstelling. 25/06: kindervernissage.
 
Tentoonstelling ‘Herinneringen aan de Groote Oorlog’

Wie: Dienst Cultuur Koksijde i.s.m. het Bormshuis vzw Antwerpen.
Waar: Keunekapel Sint-Idesbald.
Wanneer: vr 04/07 t.e.m. zo 03/08/2014.
De tentoonstelling belicht de situatie van de Vlamingen aan en achter het front met foto’s, brieven, knipsels en kunstvoorwerpen, gemaakt aan het front. De aandacht gaat hierbij niet enkel uit naar het IJzerfront en de voor de ontwikkeling van de Vlaamse Beweging zeer belangrijke Frontbeweging, maar ook naar het leven in bezet gebied en de situatie van de vele families die o.a. naar Nederland vluchtten. Ook het beginnend Aktivisme komt aan bod.

Fly In

Wie: Dienst Cultuur Koksijde.
Waar: Luchtmachtbasis Koksijde.
Wanneer: vr 01/08, za 02/08 en zo 03/08/2014
Het vliegveld van Ten Bogaerde deed in WO I dienst als start- en landingsbaan voor oorlogsvliegtuigen. Hoofdthema van dit event is dan ook het luchtvaartgebeuren tijdens en vlak na WO I.
Het event richt zich zowel op luchtvaartliefhebbers, luchtvaartbedrijven, piloten als op het grote publiek. Zo brengt Fly In een combinatie van een static show, oorlog acts en acts waarbij de slachtoffers op een serene manier herdacht worden, een tentoonstelling over de geschiedenis van de basis Koksijde en het vliegveld Groot Bogaerde maar evenzeer ook speelse activiteiten voor jongeren en kinderen zoals grime, workshops en diverse voorstellingen.

Tentoonstelling ‘Geloof onder vuur’

Wie: Abdijmuseum Ten Duinen i.s.m. het Sociaal Huis Koksijde
Waar: Abdijmuseum Ten Duinen
Wanneer: za 13/09 t.e.m. zo 07/12/2014
De tentoonstelling focust op de godsdienstoorlogen in de 16de eeuw, die geleid hebben tot het verdwijnen van de Duinenabdij in Koksijde. Naast dit luik gaat de tentoonstelling ook in op de huidige problematiek van godsdienstoorlogen. Dit gebeurt onder meer aan de hand van interviews met vluchtelingen.

Tentoonstelling ‘Schrijfsels achter de frontlinie’

Wie: Bibliotheek Koksijde.
Waar: Bibliotheek.
Wanneer: wo 01/10 t.e.m. wo 15/11/2014

In de eerste oorlogsdagen van 1914 werden families uiteengedreven. Jongens vertrokken naar het front, andere familieleden waren op de vlucht. Brieven en postkaarten werden ingezet om het wel en wee van elkaar te kennen. Soms waren het korte kattenbelletjes, vol gekriebelde kaarten met namen, ook dagboeken werden bijgehouden. In onbezet gebied kon men niet zomaar gaan rondtrekken. Om zich te verplaatsen waren officiële documenten nodig, zoals bv. doorgangsbewijzen of verhuisbewijzen. Aan de hand van dit materiaal wordt, in de tentoonstelling “Schrijfsels achter het front” het leven achter het front in dit eerste oorlogsjaar en het vluchten voor de oorlog belicht.
 
Nevenactiviteiten

“1914: ondanks de oorlog” zijn maandelijkse thematafels opgezet in de bibliotheek rond bepaalde gebeurtenissen die in die periode plaatsgrepen en waarvan het onderwerp niet gerelateerd is aan de oorlog maar uitgebreid wordt belicht in de thematafel.
Boterhammen in de Bib
Wie: Bibliotheek Koksijde
Waar: Bibliotheek Koksijde
Wanneer: za 20/12/2014 van 12.00u tot 14.00u
Muzikaal optreden “Lien en Bart” met het intiem liedjesprogramma “Den Grooten Oorlog tussen de Patatten”. Het duo Lien Kooyman en Bart Vanpeteghem brengt eigen kleinkunst rond WOI waarbij opgegraven voorwerpen het middelpunt vormen voor een reeks eigen liederen en gedichten over WOI. Tijdens het optreden spelen ze afwisselend banjo, gitaar, accordeon en mondharmonica. Dit volwassenprogramma is ook geschikt voor jongeren en kinderen. Luisteraars brengen hun boterhammen mee en krijgen koffie geserveerd.

Herdenkingsplechtigheid

Wie: Dienst Toerisme.
Waar: nog te bepalen
Wanneer: do 30/10/2014

Compagnie Cecilia ‘Soldaat-facteur en Rachel’

Wie: 5-art i.s.m. c.c. CasinoKoksijde
Waar: Kerk Sint-Idesbald
Wanneer: wo 03/12, do 04/12, vr 05 en za 06/12/2014
 
11.ContactEvenement Fly In

Infopunt voor het publiek
Info Koksijde 
Zeelaan 303
8670 Koksijde
058 51 29 10
toerisme@koksijde.be

12.Website & Sociale Media 

Website:  www.flyinkoksijde.be
Facebook: www.facebook.com/flyinKoksijde
Twitter: www.Twitter.com/gem_koksijde |@gem_koksijde | #FlyInKoksijde
Foursquare: Evenement ‘Fly In Koksijde’
Instagram:   www.instagram.com/koksijde_oostduinkerke# | #FlyInKoksijde