• Op 17 april 2023 start de Commonwealth War Graves Commission (CWGC) met de restauratiewerken aan de Menenpoort.
• De CWGC slaat hiervoor de handen in elkaar met architectenbureau Bressers Erfgoed bv. en bouwbedrijf Monument Vandekerckhove nv.
• Binnen 2 jaar zal de Menenpoort, met steun van de Vlaamse Overheid en stad Ieper terug in optimale conditie zijn.
• De Last Postplechtigheid blijft dagelijks doorgaan om 20u, en dit op de vestingen naast de Menenpoort, kant Rijselpoort.
• Om de geschiedenis van dit monument en de restauratie ervan te delen met het publiek installeert de CWGC op de vestingen een nieuwe tijdelijke tentoonstelling ‘Menin Gate Moments’, met illustraties van Tom Cole, een gerenommeerde Britse illustrator.
• De panelen met de namen van de vermisten zullen door de stellingen aan het oog van de bezoekers onttrokken zijn, maar ze blijven virtueel toegankelijk via een digitale applicatie, die kan geraadpleegd worden in het CWGC-informatiecentrum vlakbij de Menenpoort.

De Menenpoort werd op 24 juli 1927 ingehuldigd als ‘Memorial to the Missing’ – het monument waarop meer dan 54.000 vermiste strijdkrachten uit het Gemenebest (Commonwealth) bij naam worden herdacht. Opdat ook toekomstige generaties de Eerste Wereldoorlog op authentieke manier zouden kunnen blijven herinneren is een grondige restauratie nodig. Na een openbare aanbestedingsprocedure start de CWGC, onder de deskundige leiding van architectenbureau Bressers Erfgoed NV uit Gent, deze werken met restauratiespecialist Group Monument uit Ingelmunster.

De restauratiekosten, die ruim 4 miljoen euro zullen bedragen, worden gedragen door de Commonwealth War Graves Commission. Zes Commonwealth naties – het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Indië en Zuid-Afrika - financieren de CWGC in verhouding tot het respectievelijk aantal slachtoffers tijdens beide Wereldoorlogen. Daarnaast diende de CWGC bij de Vlaamse overheid een aanvraagdossier in voor een premie binnen de thematische oproep ‘Erfgoed en Toerisme’. Op 29 november 2022 ondertekende Vlaams Minister Diependaele het ministerieel besluit voor de toekenning van een premie ten bedrage van 1,6 miljoen euro. Ook de stad Ieper draagt 300.000 euro bij.



De werken starten op 17 april 2023 met de opbouw van de werf: o.a. het plaatsen van stellingen, de inrichting van twee voetgangerstunnels onder de Menenpoort en later ook de opbouw van een torenkraan op één van de voetpaden voor de Menenpoort. Via de tunnels blijft de doorgang voor voetgangers van en naar het stadscentrum verzekerd. Voor gemotoriseerd verkeer zal er éénrichtingsverkeer mogelijk blijven in de richting van de Grote Markt. Fietsers kunnen in twee richtingen passeren. Om de veiligheid tijdens de opbouw van de stellingen onder de Menenpoort te kunnen garanderen, zal er geen gemotoriseerd verkeer mogelijk zijn tussen 15 en 25 mei (de voetgangerstunnels blijven open).

De restauratiewerken zullen starten met het verwijderen van de asbesthoudende laag op het binnengewelf boven de straat. In dezelfde periode zal ook de dakwaterdichting worden vervangen en zal het eco-dak worden aangelegd. Voor 2024 staat het herstellen en volledig opnieuw voegen van de baksteengevels en natuursteen op de planning. Verder worden ook nog volgende werken uitgevoerd: het conserverend reinigen en herstellen van de natuurstenen elementen, diverse herstellingen aan de kelders, traptorens, plafonds en bronzen oculi (openingen in het dak).
Innovatie, duurzaamheid en veilige toegankelijkheid vormen de rode draad doorheen deze restauratie. Bij elk onderdeel van de werken staat de recuperatie van authentieke materialen voorop – volledig volgens het conservatiebeleid van de Commonwealth War Graves Commission.

De dagelijkse Last Postplechtigheid en belangrijke herdenkingen zullen blijven doorgaan. De klaroeners van de Last Post Association zullen vanaf 17 april 2023 de Last Post blazen op de vestingen naast de Menenpoort (kant Rijselpoort), waar ook het publiek welkom zal zijn. Op dezelfde locatie vindt dit jaar ook de ANZAC Day plechtigheid plaats. Samen met de dienst Toerisme van de stad Ieper en met andere organisatoren volgt de CWGC de activiteiten rond het monument van dichtbij op. Evenementen zoals de Kattentstoet en sportevenementen zoals Gent-Wevelgem, zullen kunnen doorgaan, zij het in een aangepaste uitvoering.

Deze restauratie heeft als gevolg dat alle naampanelen tijdelijk afgeschermd worden. De CWGC voorziet daarom de mogelijkheid om de namen van de Vermisten virtueel te raadplegen in haar bezoekerscentrum naast de Menenpoort. Vanaf juni 2023 kunnen bezoekers ook de geschiedenis van het monument en het verhaal van haar restauratie in een gloednieuwe tentoonstelling ‘Menin Gate Moments’ bezoeken. De CWGC sloeg hiervoor de handen in elkaar met de gerenommeerde Britse illustrator Tom Cole, ook bekend van de illustraties in het boek War Horse. Ook de stellingen omheen de Menenpoort worden van illustraties voorzien.

Meer info

• Raadpleeg www.cwgc.org voor restauratienieuws, praktische info en antwoord op Frequently Asked Questions (FAQ).
• Bezoek het informatiecentrum (Menenstraat 33, Ieper). Pik er een brochure (NL, EN) mee met uitleg over de werken.
• Mail uw eventuele vragen of bezorgheden via enquiries@cwgc.org.
• Sluit aan bij de speciaal opgerichte Whatsapp groep, waar de CWGC specifieke berichten plaatst over de werken.

Geert Bekaert, directeur van de CWGC voor Centraal- en Zuid-Europa zegt: “Deze restauratiewerken zullen niet alleen de inwoners van de stad Ieper, maar vooral ook de vele burgers en nabestaanden van de gesneuvelden uit onze Commonwealth-landen beroeren. De CWGC zal alles in het werk stellen om ongemakken voor de lokale bevolking tot een minimum te beperken, maar zal er tevens over waken dat de Menenpoort iedere dag opnieuw zijn bestaansreden blijft waarmaken, en die is: We will remember them!”

Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed zegt: “Dit is het startschot van een restauratie die heel wat symboliek in zich draagt. Een iconisch monument dat de herinnering aan 54.000 slachtoffers levend houdt, wordt met een vergelijkbare zorg en oog voor duurzaamheid opgeknapt voor de toekomst. Zo verzekeren we dat hun namen ook de komende honderd jaar niet vergeten zullen worden.”

Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme zegt: "De Menenpoort staat al bijna een eeuw symbool voor de gruwel van de Eerste Wereldoorlog die Vlaanderen omtoverde tot een heus slagveld. Elk jaar komen tienduizenden toeristen uit alle hoeken van de wereld hun voorouders eren die hun leven gaven voor onze toekomst, tijdens een herdenkingsbezoek aan de westhoek. Het bijwonen van de Last Post is elke dag opnieuw een kippenvelmoment dat een blijvende indruk nalaat op alle aanwezigen. Om die unieke ervaring ook in de toekomst te kunnen blijven garanderen is het belangrijk dat we zorg dragen voor de ziel van de plek en verzekeren dat ook in de toekomst de Menenpoort een grote pleiter voor vrede blijft."

Emmily Talpe, burgemeester Stad Ieper zegt: “De Menenpoort is een monument met heel wat betekenissen. Een eerbetoon aan wie sneuvelde voor onze vrijheid, een herinnering aan ons verleden en ruimer aan het verlies dat oorlog altijd met zich meebrengt. Ook voor ons Ieperlingen is de Menenpoort bijzonder. De stad binnenrijden via de Menenpoort met zicht op onze grote markt en Lakenhallen is voor velen het schoonste beeld van onze stad. We willen daar goed zorg voor dragen. Als stad zijn we heel tevreden met deze restauratie. Het stoomt dit iconische monument klaar om ook in de toekomst te blijven imponeren en het verhaal door te geven aan de volgende generaties. Bovendien zal de Menenpoort nu in een gloednieuw jasje kunnen schitteren op haar 100ste verjaardag in 2027, een mijlpaal waar we uiteraard heel wat aandacht aan zullen geven!”