In de zomer van 2017 wordt de kerk van het West-Vlaamse grensdorp Beveren-aan-de-IJzer (Alveringem) het kloppende hart van het herinneringsproject ‘Operatie Beveren’. De tentoonstelling legt de focus op de twee veldhospitalen uit de Eerste Wereldoorlog, gevestigd aan weerszijden van het dorp. Op de plaats van het voormalig Belgisch militair hospitaal van dr. Derache wordt een monument  ingehuldigd. 

In 1915 richt Mary Borden, een Amerikaanse schrijfster, verpleegster en weldoenster een veldhospitaal op aan de Hoge Seine in Beveren-aan-de-IJzer. L’Hôpital Chirurgical Mobile N°1 staat onder controle van het Franse leger, maar Mary Borden deelt er de lakens uit. Haar aanpak blijkt succesvol. De sterftecijfers liggen er beduidend lager dan in andere Franse hospitalen. Het ziekenhuis krijgt de koosnaam “Le petit paradis des blessés”. 

In het Beverense hospitaal begint Mary Borden te schrijven over de verschrikkingen en het leed van de oorlog, wat resulteert in de oorlogsklassieker Verboden Gebied. Het inspireert ook Ellen Newbold La Motte, een van de verpleegsters van Mary Borden, tot het schrijven van haar niets ontziende roman Het kielzog van de oorlog. Beide meesterwerken zijn door de Vlaamse auteur Erwin Mortier in het Nederlands vertaald. 

Aan de Kruisstraat

Aan de andere kant van het dorp, aan de Kruisstraat, opent op 12 maart 1917 een gloednieuw hospitaalcomplex. Omdat het Belgische front uitbreidt naar het zuiden, verhuist de chirurgische afdeling van het Belgisch militair hospitaal op het domein Cabour in Adinkerke naar Beveren-aan-de-IJzer. De korte afstand van het front (9 km) maakt een snelle opvang van gewonden mogelijk. De maximale evacuatieduur bedraagt 3 uur.
De leiding en inrichting van het hospitaal wordt toevertrouwd aan dr. Paul Derache, die zijn sporen heeft verdiend tijdens de Slag aan de IJzer en als directeur van de militaire hospitalen Fort Louis in Duinkerke (F) en Cabour in Adinkerke. Zijn concept  is heel vooruitstrevend. Zijn “modelhospitaal” wordt door koning Albert “een militair wonder” genoemd. 

De tentoonstelling in de kerk van Beveren-aan-de-IJzer legt de focus op het reilen en zeilen in deze hospitalen en op de rol die hun charismatische leiders, Mary Borden en Paul Derache, in de geschiedenis van de oorlogsgeneeskunde hebben gespeeld. Tegelijk wordt een beeld geschetst van de impact van de Groote Oorlog op het dagelijkse leven in het ooit zo vredige dorp aan de IJzer: met onder andere zijn florerende brouwerij Feys-Callewaert en het druk spoorwegstation en logistiek knooppunt Klein-Leysele. 

Dodenakker

Ongeveer achthonderd Belgische, Franse, maar ook enkele Britse en Duitse militairen zijn in de hospitalen van Beveren-aan-de-IJzer overleden. Als eerbetoon aan deze slachtoffers wordt rond de kerk een tijdelijke “dodenakker” ingericht. Elk slachtoffer krijgt zijn houten kruis. Tegelijk staat deze dodenakker symbool voor alle slachtoffers van oorlogsgeweld.

Programma

• Expo ‘Operatie Beveren’: Sint-Audomaruskerk Beveren-aan-de-IJzer
• 9 juni-10 september 2017
• Elke dag van 14-18 u.
• Gratis toegang
• Het Kleine Par(ad)ijs – vertelwandeling Vertrekpunt: Brouwerij Feys-Callewaert, Bergenstraat 8,
• 8691 Beveren-aan-de-IJzer
• Donderdag 20 juli 2017 – 19 u.
• Tickets: € 5, (bier)proevertje inbegrepen

Inhuldiging monument BMH Beveren-aan-de-IJzerKruispunt Lindestraat-IJzerstraat
Donderdag 24 augustus 2017 – 11.15 u.

Het medisch wonder van Beveren – themawandeling
Donderdag 24 augustus 2017 – 14 u. en 15.30 u

Info

Mens & Vrije Tijd Alveringem
Sint-Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem, 058 28 88 81
cultuur@alveringem.be, www.alveringem.be, www.oorlogserfgoedalveringem.be